ULUSLARARASI TÜRK HUKUK TARİHİ KURULTAYI BAŞLADI

6 Aralık 2023
Türkiye Adalet Akademisi

 Türkiye Adalet Akademisi, Türk Tarih Kurumu, TİKA ve Türk Devletleri Teşkilatı iş birliğiyle düzenlenen "Uluslararası Türk Hukuk Tarihi Kurultayı” Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesinde başladı.

Türkiye Adalet Akademisi Başkanı Muhittin Özdemir, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Özgen, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Büyükelçi Prof. Dr. Derya Örs, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Sadi Jafarov ile Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un konuşmalarının ardından kurultayın açılış bildirisi, TBMM 29. Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop tarafından sunuldu.

BAKAN TUNÇ: SON 21 YILDA SESSİZ DEVRİM NİTELİĞİNDE YAPTIĞIMIZ REFORMLARLA, TEMEL KANUNLARIMIZI ÇAĞIN GEREKLERİNE UYGUN OLARAK YENİLEDİK

Açılış konuşmasında Türkiye'nin stratejik bir coğrafyada bulunduğunu vurgulayan Adalet Bakanı Tunç, özellikle son 21 yılda yürütülen proaktif dış politikayla, bölgesel ve küresel alanda kritik bir rol üstlenildiğini kaydetti. Bakan Tunç, "Dünyada hakkaniyeti, insan haklarını savunan bir politika izlemeye devam edeceğiz." diye konuştu.

Türk Devletleri Teşkilatının kurulmasıyla, Türk devletleri arasında kapsamlı bir işbirliğinin temellerinin atıldığını dile getiren Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "Teşkilatın kurulması, sadece duygusal birliğimizi güçlendirmek için değil, aynı zamanda siyasi, ekonomik, güvenlik ve adalet gibi birçok alanda ilişkilerimizi kuvvetlendirmek için atılmış son derece önemli bir adımdır." dedi.

Teşkilata üye ülkelerin işbirliği alanlarından birinin de adalet olduğunu aktaran Bakan Tunç, daha önce Türk Dünyası Noterler Birliğinin, Türk Yargı Eğitim Ağının ve Türk Üniversiteler Birliğinin kurulduğunu, ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı Başsavcıları 2. Şurası'nın gerçekleştirildiğini anlattı.

Adalet Bakanı Tunç, "Önümüzdeki süreçte, yargının kurucu unsurlarından olan ve savunmayı temsil eden avukatlarımızın mesleki konularda yardımlaşmalarını sağlamak amacıyla Türk Dünyası Avukatlar Birliğinin de kurulması için gerekli adımların atılmasında fayda olduğunu ifade etmek istiyorum." açıklamasında bulundu.

SON 21 YILDA SESSİZ DEVRİM NİTELİĞİNDE REFORMLAR YAPTIK 

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, hukukun medeniyet kadar eski ve kadim bir geçmişe sahip olduğunu belirterek, "Hukukun tarihi, aynı zamanda medeniyetin de tarihidir." görüşünü paylaştı.

İnsanlık tarihinin erken dönemlerinde toplumlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi ihtiyacının basit geleneksel normlar ve kurallarla karşılandığını kaydeden Bakan Tunç, zaman içinde toplumların karmaşıklığının artmasıyla hukuk sistemlerinin oluştuğunu bildirdi.

Türk hukuk sisteminin köklü bir geçmişe sahip olduğunu, kendine özgü bir karakterinin bulunduğunu söyleyen Bakan Tunç, "Türk hukukunun temelleri, Orta Asya'daki Türk boylarının geleneksel hukuk anlayışıyla başlamıştır. Türklerin İslam'la müşerref olmasından sonra Türk hukuku, İslam hukuku ile tanışmıştır. Aynı zamanda Anadolu'nun farklı coğrafyalarında pek çok medeniyetin hüküm sürmüş olması, hukuk sistemimizi zenginleştirmiştir. Osmanlı'nın son dönemlerinde anayasal düzenlemeler, sistemimize dahil olmuştur." ifadesini kullandı.

Cumhuriyet dönemiyle birlikte 1921 ve 1924 anayasaları ve yeni temel kanunların, Türk hukuk sistemine kazandırıldığını hatırlatan Adalet Bakanı Tunç, "Son 21 yılda ise sessiz devrim niteliğinde yaptığımız reformlarla, temel kanunlarımızı çağın gereklerine uygun olarak ve milletimizin ihtiyacını gözeterek yeniledik. Yapılan reformlarla Türk hukuku, ulusal ve uluslararası normlara uyum sağlayan, çağdaş dünya ile entegre bir hukuk sistemine sahiptir." dedi.

MUHİTTİN ÖZDEMİR: TÜRKİYE CUMHURİYETİ, KÖKLÜ DEVLET VE ADALET GELENEKLERİ ÜZERİNDE YÜKSELMİŞTİR

Kurultayın açılışında konuşan Türkiye Adalet Akademisi Başkanı Muhittin Özdemir: “Yüzyıllardır batı medeniyeti ve insanlık, adaleti tabiatta, tanrılarda ve mitolojik kavramlarda aramıştır. Aynı dönemde yaşayan Türkler ise devletin kuruluş düzeni ve işleyişi ile ilgili temel kuralları töre olarak belirlemiş, hukuk kurultayları ve yosun hukuku ile somutlaşan adalet anlayışı ortaya koymuşlardır. 

Türk medeniyetinin doğduğu ve geliştiği Orta Asya toprakları Biruni, Farabi, İbn-i Sina, Gencevi, Harezmi, Ali Kuşçu, Yusuf Has Hacib gibi dünyayı aydınlatan ve insanlığın ufkunu genişleten bilim adamlarını yetiştirmiştir. Onlar ebediyete göçmüş olsalar da, geride bıraktıkları miras sadece Orta Asya’yı değil Anadolu’yu da aydınlatmaya devam ediyor.

Bu bilinçle çok güçlü ortak tarih, dil, inanç ve kültürel bağlarımızın bulunduğu Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan ile 12 Aralık 2022’de Türk Yargı Eğitim Ağı’nı kurduk. Türk Yargı Eğitim Ağı, kardeşlik hukukumuzun bir gereği olan dayanışma irademizi tüm alanlarda olduğu gibi adalet ve yargı alanında da ortaya koyduğumuzun samimi bir göstergesi olmuştur.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ehemmiyet verdiği Türk Devletler Teşkilatı, ekonomik veya siyasi ortaklık olmanın ötesinde büyük bir gönül birlikteliğidir. Bu birliktelik Kasım 2023’te Astana’da düzenlenen teşkilatın 10. zirvesiyle dünya’nın yükselen gücü olduğunu göstermiş, “Türk Devri” sloganıyla Türk Devletleri arasındaki iş birliği ve dayanışmanın artırılmasına ilişkin sarsılmaz kararlılık bir kez daha vurgulanmıştır. 

Yüzyıllara yayılan köklü hukuk ve adalet anlayışına sahip, yüksek bir medeniyetin temsilcileri olarak, Türk tarihine adalet ve hukuk  penceresinden bakmak, farkındalığı artırmak istiyoruz. Türk hukuk tarihine yön veren metinleri, kurumları ve şahısları, ele almak, Türk hukuk tarihi birikimini günümüz koşullarında tartışmak ve bu alanda yeni uygulamalara katkıda bulunmak, devlet, adalet ve hukuk hayatımız için mukayese, genç hukukçular ve kurumlar için bir modelleme imkânı sunmak amacıyla Türk Hukuk Tarihi Kurultayını düzenledik. Ayrıca Türk Yargı Eğitim Ağının kıymetli üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan'dan kıymetli misafirlerimiz ile KKTC ve Macaristan’dan değerli katılımcılarımız da bildirileriyle kurultaya katkıda bulunacaklardır.” dedi.