Page 98 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

gerçekten arkasından dolanılması mümkün olmayan bir nitelikte ol-
saydı, o zaman bunları varsayımsal olarak ileri sürmek gereksiz olur-
du 176 . Bunlar fakat gerekli görülerek ve tematize edilerek anlamlan-
dırma sürecine dâhil edilirler ve tıpkı çağdaş felsefedeki 177 eleştiri
biçimlerinin de gösterdiği gibi, bunların arkasından dolanılması müm-
kün olur. Pratik söylem teorisi yine de böyle bir performatif çelişkiyi
ebedi ya da kaçınılmaz ön kabuller (Voraussetzung) haline getirmek
isterse, kendi tanımladığı hakikat oyununun (Wahrheitsspiel) koşulla-
rını (Bedingungen) genel olarak söylemin koşullarına yükseltir 178 .

cc) Esasen felsefi bir doğruluk iddiası yargısal konuşmanın
*
(Sprechen ) bir koşulu olarak görünmüş olsaydı bile, Alexy tarafından
ileri sürülen performatif çelişki kolayca saptanamazdı. Bu durum, per-
formatif bir çelişkinin oluşumunda gerekli olan kural kavramından
kaynaklanmaktadır. Öyleyse, başka gerekçelendirme yükleri (Begrün-
dungslast) olmaksızın performatif bir çelişkinin basitçe tespit edilebi-
lir olması, ancak uygulanması ile mevcut özdeşliği etkilenmeyen bir
kural kavramının kabulü halinde mümkündür. Ancak kural, Platonizm
(Platonismus) anlamında bağımsız bir varlık (Entität) değil, bir yaşam
biçimi çerçevesinde pratik bir bağlamdır 179 . (Kuralın) varlığı başlan-
gıçta bir hata yapma olasılığı olarak bir çelişki alanı oluşturur. Ancak
kural değiştirilirse bu çelişki ortadan kalkar. Ve kural değişikliği, dil

176 Ayrıca bkz. Kimmerle, Verwerfungen. Vergleichende Studien zu Adomo und
Habermas, 1986, özellikle. s. 201 vd. daha sık.
177 Bu yaklaşımlardan bazıları Habermas’ın bir reddiyesiyle birlikte şu kitapta
toplanmıştır: Honneth/Joas (eds.), Kommunikatives Handeln, 1986.
178 Ayrıca bkz. Seel, Die zwei Bedeutungen ‘kommunikativer’ Rationalität, in:
a.g.e., s. 53 vd., özellikle 60 vd.
* Çevirmen notu: Burada hâkimin konuşması, yani bir uyuşmazlıkta hukuku tesis
etmesi kastedilmektedir.
179 Kural kavramı üzerine bkz. Wittgenstein, Bemerkungen über die Grundlagen
der Mathematik, Schriften Bd. 6, 1974, s. 334 vd.

96