Page 97 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

Alexy’nin örnek gösterdiği hüküm fıkrası da bunu doğrulamakta-
dır. Eğer eksik olan haklı gerekçeler (gute Gründen) kararın hukuka
uygunluğuyla ilgili olanlarsa, bu durum, hukuk devletine dayalı bir
sistemde eksiklik olarak görülmelidir. Öte yandan, haklı gerekçelerin
eksikliği pratik doğrulukla ilgili genel mülahazalar veya hâkimin diğer
kişisel kanaatleriyle ilgiliyse, karar mutlaka hatalı bir nitelik arz et-
mez. Aksine hâkimin rolüyle ilgili beklentileri karşılıyor olduğu kabul
edilebilir. Fakat bu durumda da performatif bir çelişki, ancak hukuk
devleti postülası (Rechtsstaatspostulat) ve yöntemle ilgili diğer norm-
lara dayanılması ve hukuki kararların yapısına ilişkin somut tarihsel
*
beklentilerin 173 belirlenmesi sonucunda tespit edilebilir. Yine de bu
söz ediminin çelişebileceği politik olarak belirlenmiş 174 ön varsayım-
lar, (Präsuppositionen) kaçınılmaz (unumgänglich) değil, aksine
olumsaldır (kontingent).

Ancak söylem teorisi daha çok bu karşılaştırma ile ilgilenir. Alın-
tılanan hüküm fıkrası, her hukuki yorum iddiasının kaçınılmaz bir ön
kabulü olarak söylemsel şekilde gerçekleştirilebilir bir doğruluk iddia-
sını ihlal ettiğinden ötürü yanlış olacaktır. Yani, dil oyunları bağla-
mında kaçınılmaz ön varsayımlar yoktur, ancak her (ön) kabul (Vora-
ussetzung) bir tartışma konusu haline getirilerek anlamlandırma süre-
cine dâhil edilebilir. 175 Bu durum, pratik söylem teorisinin sözüm ona
arkasından dolanılması mümkün olmayan (unhintergehbar) (ön) ka-
bulleri tarafından da istemsizce doğrulanmaktadır. Eğer bu kabuller

173 Ayrıca bkz. Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 88.
* Çevirmen notu: Bu bütünün içinde.
174 Hukuk ve siyaset arasındaki ilişkiye, özellikle de kanuna bağlılığa (Gesetzes-
bindung) ilişkin olarak bkz: Friedrich Müller, Juristische Methodik und Poli-
tisches System, 1976, s. 15, 77 vd.
175 Bu durum Hilgendorf tarafından küçük bir dil oyunu biçiminde güzel bir şekil-
de transandantal pragmatik çerçevesinde nihai gerekçelendirme argümanını
(Letztbegründungsargument) çürütmek üzere kullanılmıştır. Bkz. Hilgendorf,
Argumentation in der Jurisprudenz, 1991, s. 150 vd.

95