Page 95 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

çarptırılmıştır” 167 . Veyahut: “Sanık, yürürlükteki kanunun yanlış yo-
rumlanması sonucu müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.” 168 Alexy,
bu kararın “sadece ahlaki gerekçelerle hatalı olmadığını” ileri sürer-
ken 169 , açıkça burada pratik bir doğruluk iddiasında bulunulduğunu
aynı zamanda diskürsif uygulanabilirlik kurallarının da ihlal edildiğini
* 170
varsayar. Bu “performatif çelişkinin ” bakış açısından, alıntılanan
kararın hüküm fıkrası (Urteilstenor) önceki bölümde başarısız bir söz
edimi örneği olarak alıntılanan deyişle karşılaştırılabilir: “Kedi paspa-
sın üzerinde, ama ben inanmıyorum” 171 .

bb) Ancak bu gerçekten dil kurallarını ihlal etme meselesi midir,
ya da bazı durumlarda hatta yasal olarak düzenlenmiş resmi görevler
şeklinde görünen sosyal rol beklentileri midir? Alexy tarafından mah-
keme hükmü (Tenor) niteliğindeki bir karar muhakkak ki kanun yo-
lunda derhal bozulmuş olurdu. Bu noktada, keyfilik yasağını (Willkür-
sverbot) ihlal eden mahkeme kararlarına örnek olarak yorumlarda bir
alan bırakılabilir. Bunu müteakiben, karar veren hâkimler için öngörü-
len disiplin cezaları üzerine de düşünülmeli – hatta içtihat tarafından
belirlenen kusurlu davranışa yönelik getirilen yüksek ölçütlere göre –
hukukun kasten ihlali suçu (Rechtsbeugung) soruşturulmalıdır. Esasen
hukuku kasten ihlal eden hâkimlerin yemekhanede meslektaşları tara-
fından dışlanacağı ve mesleklerinde bir daha asla ilerleyemeyecekleri

167 Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 266.
168 Alexy, Begriff und Geltung des Rechts, 1994, s. 68.
169 Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 266.
* Çevirmen notu: Bir ifadenin önermesel içeriğinin onu ileri sürmenin ön varsa-
yımlarıyla çelişmesi halinde, bu çelişki performatif bir çelişki olarak adlandırı-
lır.
170 Bu kategori hakkında bkz. Habermas, Diskursethik – Notizen zu einem Beg-
ründungsprogramm, in: Habermas, Moralbewußtsein und kommunikatives
Handeln, 1983, s. 53 vd, 92. Ayrıca bkz. Habermas, Der philosophische Dis-
kurs der Moderne, 1985, s. 154 ve devamında daha sık.
171 Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 266. Başarısız bir söz
edimi örneği olarak bu kitaptan önceki kullanım örnekleri için bkz. s. 80.

93