Page 90 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

timizasyon esasları (Optimierungsgebote) olarak 153 , belirsizlik boşluk-
ları (Unbestimmtkeitslücke) içeren bir tartımı (Abwägung) gerektir-
mektedir. Bunlar, üçüncü bir aşama olarak pratik akıl modeli aracılı-
ğıyla tamamlanır. 154

b) Özel Durum Tezi

Üç aşamalı model, tekrarlanan kuralın analojik ve değişken karak-
terinin göz ardı edilmesine ve kesin bir emir olarak somutlaştırılması-
na dayanmaktadır. Ancak sonuç olarak bu kural platonizmi (Regelpla-
tonismus), anayasa hukukunun metodolojik normlarına bağlılığın ye-
rine, Alexy’nin aşağıdaki şekilde tanımladığı felsefi temelli bir ölçü-
tün konulmasını mümkün kılmaktadır:

“Genel pratik söylemin istisnai bir durumu olarak (hukuki söylem), hu-
kuki argümantasyonun bir dizi sınırlayıcı koşul altında gerçekleşmesi ile
karakterize edilir; bu koşullar kısaca hukuka, içtihada (Präjudiz) ve dogma-
tiğe bağlı olmak olarak nitelendirilebilir. Ancak, belirli kurallar ve hukuki
muhakeme biçimlerinden oluşan bir sistem aracılığıyla kavranabilen bu bağ-
lar, her olayda tamamen aynı sonuca ulaşılmasını mümkün kılmaz. Hemen
hemen tüm tartışmalı vakalarda otorite tarafından belirlenen materyalden
kesin surette çıkarılamayan değerlendirmelere ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla
hukuki söylemin rasyonelliği, esasen bu ek değerlendirmelerin rasyonel ola-
rak denetlenebilir olup olmadıklarına ve ne ölçüde denetlenebildiklerine
155
bağlıdır” .
Ölçütlerin spesifik değişimi burada açıkça görülmektedir. İlk ola-
rak kanuna bağlılıktan ve bu bağlılığı uygulanabilir kılmak için bir
kurallar ve tartışma biçimleri sisteminden söz edilir. Yani bir argü-
mantasyon teorisi, söz konusu argümantasyon kurallarının ve biçimle-
rinin anayasa hukuku kapsamında kendilerine atfedilen işlevi ne ölçü-

153 A.g.e., s. 407 vd.
154 A.g.e., s. 416 vd.
155 Alexy, Theorie der Grundrechte, 1986, s. 498 vd.

88