Page 94 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

istemektedir. Bu iddia, bu söz ediminin dilsel yapısında gerekli bir ön
koşul olarak yer almaktadır.

“Transandantal argümanın başarıya ulaşması isteniyorsa bu kuralların,
iddiaların olanaklılığının (Möglichkeit) gerekli koşulları olduğu kanıtlanma-
lıdır. Bunların alternatifi olmamalıdır. Eğer kişi iddialar bağlamında diledi-
ğini anlarsa sorun çözülemez. Bu durumda çok sayıda iddia terimi ayırt edi-
lebilir ve her biri ilişkili olduğu bir kural sistemiyle (Regelsystem) tanımla-
nabilir. Ancak bu en azından sonsuza kadar mümkün değildir; (bu durum)
iddiaların duygusal tepkilerin ifadesi ya da salt ifadeler gibi diğer söz edim-
lerinden (Sprechakten) ayırt edilebildiği gerçeğinden de görülebilir. ‘İd-
dia’(Behauptung) teriminin temel bir anlamı vardır. Bunlardan biri, iddiala-
rın yalnızca doğruluk veya hakikat iddiasında (Anspruch) yer alan söz edim-
165
leri olduğudur.”
Buradaki felsefi iddia dilbilimsel bir analizden hareketle ele alın-
malıdır. Dolayısıyla (analizin) makul olması (Plausibilität) belirleyici
hale gelmektedir.

aa) Söylem teorisi, hukuki söz edimleri için Alexy tarafından aşa-
ğıdaki şekilde formüle edilen bir meşruiyet ölçütü önermektedir: “Bu
çalışmada makul hukuki argümantasyon kavramının açıklaması, ar-
gümantasyonda ileri sürülen iddianın karşılanması için argümantasyo-
nun gerçekleşmesi gereken bir dizi kural ve usul belirlenerek yapıl-
mıştır. Eğer bir tartışma bu kurallara ve usullere uygunsa, o tartışmada
elde edilen sonuç ‘doğru’ olarak adlandırılabilir” 166 . Alexy, bu gerek-
lilikleri karşılamayan bir karar olarak şu örneği gösterir: “Millet adına,
Bay N., haklı bir gerekçe olmamasına rağmen, on yıl hapis cezasına

ter, Stichwort Norm, in: Seiffert/Radnitzky (eds.), Handlexikon zur Wissensc-
haftstheorie, 1989, s. 231 vd., s. 232; Engländer, Zur begrifflichen Möglichkeit
des Rechtspositivismus, in: Rechtstheorie 1997, s. 437 vd, s. 453. Aynı yönde
bkz. Kelsen, Reine Rechtslehre, 1960, s. 73 vd.
165 Alexy, Diskurstheorie und Menschenrechte, in: Alexy, Recht, Vernunft, Diskurs,
1995, s. 127 vd., s. 134 vd.
166 Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 357.

92