Page 91 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

de yerine getirdiğini sorgulamalı ve bu normatif temelde mevcut yapı-
lar (Struktur) açık bir öncelik sırasına (Rangfolge) göre daha da geliş-
tirmelidir 156 . Ancak anayasa hukuku ile bağlantılı ampirik bir argü-
mantasyon teorisine ilişkin bu sorular, burada hukuki söylemin bir
kararı kesin bir neticeye ulaştıracak kadar “belirleyemeyeceği” tespiti
ile önemini yitirir. Keza anayasal esaslar çerçevesinde hâkimden bile
resmi normatif metne ilişkin anlayışını, haklı olan yegâne ve her daim
doğru olan bir anlayış olarak kanıtlaması beklenmez 157 . Hâkimin kara-
rını verirken yöntemle ilgili normların sınırlayıcı koşulları altında,
norm metnine dayandırılması daha doğru olan, yarışan yorumu tercih
etmesi yeterlidir.

Dolayısıyla Alexy’nin tespiti, hukuki metin üzerinde çalışılması
metodunun, uygulandığı takdirde zorunlu olarak doğru sonuca götüre-
cek eksiksiz bir usul sistemi olarak formüle edilmesi gerekliliğinin
kabulü ile bir anlam ifade eder. Aslında hukuki söylem, tüm anlamsal
farklılıkları sonlandırarak hâkimin söyleyeceklerini (Sprechen) tü-
müyle belirleyemez. Yine de klasik metodoloji kavramına bağlı ka-
lınmak isteniyorsa, hukuk devletinin göreceli temelinden başka bir
rasyonellik temeli ortaya koymak gerekir. Hâkimin söyledikleri
(Sprechen), hakikati (Wahrhheit) şekillendirmek için felsefi bir yön-
lendiriciye (Vormund) ihtiyaç duyar. Salt kanun kitabının (Gesetzes-
buch) yerini, pratik akla dayalı her şeyi kapsayan kanun kitabı ve bu
kitapta yer alan “makul konuşmanın temel normları” almalıdır 158 .

156 İçtihat analizlerine dayanan ve normatif olarak hukuk devleti postülasına bağ-
lanan ampirik bir argümantasyon teorisine dair bu yaklaşım için bkz: Friedrich
Müller, Juristische Methodik, 1976.
157 Hukuki gerekçelendirme faaliyetine ilişkin anayasal gereklilikler hakkında bkz.
Friedrich Müller, ‘Richterrecht’, 1986, s. 88 vd. Başkaca ayrıntılar (m.w.N.) ve
tek doğru karar ilkesi (Prinzip der einzig richtigen Entscheidung) hakkında ay-
rıca bkz. Neumann, Rechtsontologie und juristische Argumentation, 1979, s.
27.
158 Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 165.

89