Page 85 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

esnetilmesinin ardından, 132 hukuku ahlaka doğru genişleten pozitivist
olmayan bir teori için alan yaratan söylem teorisine ilişkin bir yakla-
şımla tamamlamak istemektedir (bkz. aşağıda 1. bölüm). Jürgen Ha-
bermas’a göre, eleştirel bir toplum teorisi çerçevesinde, bilincin “det-
ransandantalizasyonundan sonra” 133 normların doğruluğunun 134 şekli
bir pragmatizm temel alınarak nasıl hala sorgulanabileceği sorunu
ortaya çıkmaktadır. 135 Bu bağlamda hukuki argümantasyon, genel
söylem perspektifinden ele alınmaktadır (bkz. aşağıda 2. bölüm). Bu-
na karşılık, ikinci nesil söylem teorisi (die zweiten Generation der
Diskurstheorie), ideal ölçütleri zayıflatırken büyük ölçüde hukuki ka-
rar alma sürecinin asıl pragmatiğini ele almaktadır. (bkz. aşağıda 3.
madde). Bu girişimlerin hepsinin ortak noktası, hukuki bir kararın
görünüşte kaçınılmaz olan kararcılık unsurunu söylemsel olarak yok
etme isteğidir. 136 Böylece, klasik metodolojinin tek doğru bilgiye gi-
den yolu bulma girişimi (Projekt) pragmatik düzeyde yeniden formüle
edilmektedir.

132 Ayrıca bkz. Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1991; Alexy, Juris-
tische Interpretation, in: Alexy, Recht, Vernunft, Diskurs, 1995, s. 71 vd. Aynı
yönde, burada tartışılamayacak detay farklılıklarıyla: Buchwald, Der Begriff
der rationalen juristischen Begründung, 1990; Sieckmann, Regelmodelle und
Prinzipienmodelle des Rechtssysterris, 1990. Alexy’nin Habermas’a karşı yak-
laşımının ayrıntılı bir dökümü için bkz. Gril, Robert Alexys Version einer
transzendentalpragmatischen Begründung der Diskursregeln im Unterschied zu
Habermas, in: ARSP 1997, s. 206 vd. Ayrıca bkz. Alexy, Jürgen Habermas
‘Theorie des juristischen Diskurses, in: Alexy, Recht, Vernunft, Diskurs, 1995,
s. 165 vd.
133 Habermas, Wahrheit und Rechtfertigung, 1999, s. 15 vd. ve s. 26.
134 Doğruluk sorunu hakkında bkz. Friedrich Müller, Über Richtigkeit und Kon-
sens, Essays zur Theorie von Recht und Verfassung, 1990, s. 31 vd.
135 Habermas, Faktizität und Geltung, 1992; yine burada tartışılamayacak nüans-
larla bkz. Günther, Der Sinn für Angemessenheit, 1988.
136 Bu, burada tartışılmayan bir adalet teorisine yol açar. Tschentscher, Prozedura-
le Theorien der Gerechtigkeit, 2000, s. 217 vd.

83