Page 61 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

hakkında bir anlaşmazlık varsa ne yapılmalıdır? O halde ilk kuralımı-
zın uygulanmasını sağlayan başka bir kural var mıdır?

1. Kanundan Anlama Doğru

Argümantasyon teorisinin mantıksal-analitik yönü, dildeki bu di-
ğer kuralın farkındadır ve semantik teorilerin yardımıyla tümdengeli-
me dayalı akıl yürütme modelini takip etmektedir. Bunu yaparken,
kararları sübjektif olarak değerlendirebilir hale getirme amacını güder
75
ve kanunun bağlayıcılığına ilişkin anayasal direktife dayanır. Sade-
ce, kararın şüpheden uzak bir şekilde kanundan türetilmesi yoluyla
kararcılıktan (Dezisionismus) kaçınılabilir. Fakat bu şekilde kanuna
bağlılık mantıksal bir çıkarım ilişkisine indirgenmiş olur. Buna göre,
kanun ilk önerme, olgular ikinci önerme ve karar da sonuç olarak işlev
76
görmektedir. Engisch, bu düşünsel şemayı (gedankliche Schema)
77
basit doğruluğuyla zaten açıkça ortaya koymuştur, ancak bu şemada
önermelerin doğruluğundan söz edilmediğine dair önemli bir noktaya
da işaret etmiştir. Mantık, yalnızca türetmelerin geçerliliği ile ilgile-
78
nir. Ancak kanuna bağlılık her durumda, kanunun dilinin söz konusu
davaya dair kararı etkilemesini sağlamayı hedeflediğinden dilsel
önermelerin hukuki yorum yoluyla hazırlanması, kanuna bağlılığın
hukuki eylemde tam olarak kontrol etmek istediği şeyi dışarıda bıra-
kır.

75 Hilgendorf, Argumentation in der Jurisprudenz, 1991, s. 28 vd; ayrıca bkz.
Hans-Joachim Koch, Das Postulat der Gesetzesbindung im Lichte sprachphilo-
sophischer Überlegungen, ARSP 1975, s. 27 vd; Hans-Joachim Koch, Dedukti-
ve Entscheidungsbegründung, Behrends (ed.), Rechtsdogmatik und praktische
Vernunft, 1989, s. 69 vd; Rüßmann, Möglichkeiten und Grenzen der Gesetzes-
bindung, a.g.e., s. 35 vd.
76 Ayrıca bkz. Hilgendorf, a.g.e., s. 36’da Engisch’e atıfta bulunulmaktadır.
77 Engisch, Logische Studien zur Gesetzesanwendung, 1963.
78 Küçük bir Collegium logicum için bkz. Kaufmann, Das Verfahren der Rechts-
gewinnung, 1999, s. 43 vd.

59