Page 65 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

dilbilimsel açıdan savunulabilir ve haklı çıkarılabilir olmayan bir dil anlayı-
88
şına dayandığı görülebilir.”
b) Böyle bir teori bazen uzmanlar arasında şaşkınlığa ve hatta bir
89
mizaha yol açar. Böylece hukukçuların akademik ölçütlerden etkile-
nebilirliği (ya da ne ölçüde etkilenebilir oldukları) veya başka bir de-
yişle: hukuki eylemleri meşrulaştırırken hukuk dışı ölçütlere ne derece
tabi olunmak zorunda olduğu hususu henüz çözülmemiştir. Hilgen-
dorf, “Argumentation in Jurisprudence (Hukuk Biliminde Argüman-
tasyon)” başlıklı monografisinde dilbilimsel bulguların hukuki söyle-
me aktarılmasında akla gelebilecek ilk zorluğa işaret etmektedir: dilbi-
lime atıfta bulunmak “birçok açıdan sorunludur. Bir yandan mevcut
bağlamda dilbilimin en ilginç yan disiplinleri olan anlambilim ve
pragmatik, kendi konularının temel soruları üzerinde yeterince sağlam
bir uzlaşıya varmayı henüz başaramamıştır. Genel kabul görmüş ders
kitaplarına – hukuk bilimi (Jurisprudenz) için doğal bir durum – nadi-
ren rastlanır. Özellikle ‘pragmatik’ olarak adlandırılan bu durum kıs-
men hala bilim öncesi, felsefi bir durumda görünür. ‘Söylem’, ‘ileti-
şim’, ‘anlayış’ gibi sözcükler, bir bilim olarak pragmatiğin bir başka
sorununa yani münferit yazarların kendi kişisel doğru, iyi ve güzel
kanaatlerine daha geniş bir kitle yaratmak için dilbilim kisvesini kul-
lanma tehlikesine dikkat çekmektedir. (...) Sadece bu bile, yukarıda
bahsi geçen dilbilim ve dil felsefesi yan disiplinlerinden hukukçular

88 Max Baumann, Recht – Sprache – Medien oder die Notwendigkeit der interdis-
ziplinären Öffnung der Rechtswissenschaft, (in): Gesetzgebung heute, 1995/3,
s. 11 vd., 13.
89 Bkz. “Sprache und Literatur” (Dil ve Edebiyat) dergisinin 81. sayısı, 1998, dil
ve hukuk konuları ağırlıklı ve özellikle Wimmer, Zur juristischen Fachsprache
aus linguistischer Sicht, s. 8 vd; Friedrich Müller’in editörlüğünü yaptığı anto-
lojinin yanı sıra, “Untersuchungen zur Rechtslinguistik”, 1989 ve Busse’nin
temel çalışmaları, Textinterpretation, 1992; Friedrich Müller, Recht als Text.
Linguistische Untersuchungen zur Arbeit mit Sprache in einer gesellschaftlic-
hen Institution, 1992; Busse, Juristische Semantik, 1993.

63