Page 58 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

da karar verme anının kamufle edilmesine yol açan metin stratejileri
önerilmektedir. Bu nedenle, anlamsal sorular genellikle mantıksal
işlemler olarak görünür. “Görünür sorumluluğun yüceltilmesinin
(Sublimierung) neredeyse mükemmel bir şekilde başarılı olduğu bir
65
kavramsal argümantasyon tekniği” öğretilir. Sonuçta ders kitapları
*
sınavlarda başarı getirecek hüküm metodunu (Urteilsstil) uygulamak
için tasarlanmıştır. Bu durum şu şekilde ifade edilir: “Burada bir hu-
kukçu başka bir hukukçuya yönelerek görüşünü bildirmez, aksine dev-
let otoritesine dayanarak ve taraflara yönelerek konuşan mahkemedir.
Konjonktivlere ve optatiflere (ihtimalleri belirtilen ifadelere) (‘ister-
dim’, ‘olabilir’, ‘olmalı’) mahkeme hükmünde yer verilmez. (...) Kişi-
66
nin kendi görüşüne ilişkin şüpheleri burada görünür olmamalıdır.” O
halde hüküm çerçevesinde doğru bulunan değil hukuk için doğru olan
tutarlıdır. Aslında, defalarca öldüğü ilan edilen hukuki determinizm,
**
gelişmiş bir apodiktik stilde yeniden doğmaktadır. Luhmann bu ko-
nuda şunları belirtmektedir: “Bu nedenle mahkemelerin ‘biliş’olarak
bu ifade biçimini (Darstellungsform) seçmesi, sorundan bir kaçış, bel-
ki de paradoksun görünmez kılınması ve çözülmesi olarak değerlendi-
rilmelidir. Her halükârda, bu durum hukuki ihtilafların karara bağlan-
67
masına gerek olmadığı yanılgısına yol açmamalıdır.”

1977; Huber, Grundfragen der Entscheidungsgründe im Zivilurteil, JuS 1987, s.
217 vd.
65 von Mettenheim, Recht und Rationalität, 1984, s. 100.
* Çevirmen notu: Almanya’da Gutachtenstil ve Urteilsstil olmak üzere iki ayrı
olay çözme metodu bulunmaktadır. Urteilsstil olayın sanki mahkemeymişçesi-
ne (gerekçelendirilmiş ve hüküm fıkrası içerir şekilde), bir hüküm kurulacak-
mış gibi çözüme kavuşturulması yöntemidir.
66 Berg/Zimmer, Gutachten und Urteil, 1990, s. 128.
** Çevirmen notu: “Apodeik” olarak da yazılan “apodiktik”, Aristoteles mantığın-
dan, kanıtlanabilir, zorunlu veya aşikâr olarak doğru olan önermelere atıfta bu-
lunan bir sıfat ifadesidir. Apodicticity veya apodixis, mantıksal kesinliğe atıfta
bulunan ilgili soyut isimdir.
67 Luhmann, Das Recht der Gesellschaft, 1993, s. 308, dn. 21.

56