Page 59 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

Öte yandan metodolojik literatür, kararın – klasik yaklaşımın öte-
68
sine geçtiği ölçüde – gerçek gerekçelerinin açıklanmasını gerektirir.
Burada gerekçelendirme genellikle kurallara atıf olarak da anlaşıldı-
ğından, kanunun öncelikle ikamesi veya ahlaki kurallarla desteklen-
69
mesi gerekir. Bununla birlikte kısmen, harici hukuk kurallarının yar-
dımıyla kural bilgisi (Regelerkenntnis) noktasında karar verme unsu-
runu (Entscheidungsmoment) ortadan kaldırmadan, tüm karar verme
70
unsurlarının açıklanması talebiyle de yetinilmektedir. Ancak ne bağ-
layıcı olmayan ahlaki kurallara ne sübjektif adalet kanaatlerine ne de
diğer özel durumlara başvurulması, hukuki bir kararı gerekçelendire-
bilir. Çünkü gerekçe “sadece karar vericinin neden farklı bir şekilde
71
değil de bu şekilde karar verdiğini açıklamakla kalmamalıdır.” Daha
ziyade gerekçenin konusu, hukuk uygulayıcısının (Rechtsanwender)
hukukun ölçütleri tarafından yönlendirilip yönlendirilmediğiyle ve de
nasıl yönlendirildiğiyle ilgilidir. Sübjektif kanaatler veya ahlaki kural-
lar bir karar için olgusal nedenler olabilir, ancak bunlar kesinlikle
anayasanın yargısal gerekçelendirmeden (richterliche Begründung)
beklediği gereklilikleri karşılayabilecek hukuki gerekçeler değildir.
Burada söz konusu olan, talk showlarda gereken şahsi kanaatini ortaya

68 “Kartların açık oynanması deyimi” („Spiel mit offenen Karten“) Freund, Über
die Bedeutung der ‘Rechts’-Folgenlegitimation für eine allgemeine Theorie ju-
ristischer Argumentation, in: JZ 1992, pp. 993 ff, p. 994. Ayrıca bkz. Haverka-
te, Gewißheitsverluste im juristischen Denken, 1977, s. 138; Schlüter, Das Obi-
ter dictum, 1973, s. 103; Weinberger, Logische Analyse als Basis der juristisc-
hen Argumentation, (in) Krawietz, Alexy (eds.), Metatheorie juristischer Ar-
gumentation, 1983, s. 153 vd, s. 229; Looschelders/Roth, Juristische Methodik
im Prozeß der Rechtsanwendung, 1996, s. 85, daha ayrıntılı bilgi için bkz.
Brink, Über die richterliche Entscheidungspflicht, 1993, s. 202 vd.
69 Ayrıca bkz. Hattenhauer, Die Kritik des Zivilurteils, 1970, s. 104; Raisch,
Juristische Methoden: vom antiken Rom bis zur Gegenwart, 1995, s. 137.
70 Örneğin Sendler, Die Methoden der Verfassungsinterpretation, Rationalisie-
rung der Entscheidungsfindung oder Camouflage der Dezision?, in: Ziemske
(ed.), Staatsphilosophie und Rechtspolitik. Festschrift für Martin Kriele, 1997,
s. 457 vd., s. 479 vd.
71 Gusy, Staatsrechtlicher Positivismus, in: JZ 1989, s. 505 vd., s. 513.

57