Page 570 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

- Ticari tecrübesizlik de esaslı bir argüman olamamaktadır, çün-
kü irade serbestisi doğrultusunda (gençte olsa) reşit olanların kural
olarak usule uygun yürütülen bir hukuki işlemin risklerini kavradıkları
568
varsayılır.
- Son olarak, finansal bir aşırı yüklenmeye dair argümana da
“insan onuruna yaraşır” ya da anayasal sosyal devlet ilkesinin gerekli-
liklerini karşılayan bir yaşamın güvence altına alınması vazifesine
569
işaret eden §§ 811 ZPO vd. hükümleri ile karşı çıkılabilmektedir.
§ 138 BGB’nin dar yorumlanması gerektiğini savunanlar da mese-
leyi bir adım daha ileriye taşımış ve burada anayasal olarak emredici
bir kuralın geçerli olduğunu ileri sürmüşlerdir: Bununla IX. Özel Dai-
re, md. 20 III GG’deki kanunilik ilkesinin, hakkaniyet gereği sözleş-
menin acele bir şekilde düzeltilmesinin yasakladığını vurgulamıştır.
Deutscher Sparkassen-und Giroverband (DSGV), BVerfG’deki bir
duruşmada, “md. 1 GG’de korunan insan onurunun (...) bireye, finan-
sal risk almak isteyip istemediğine ve ne ölçüde risk almak istediğine
karar verme hakkı tanıdığını belirtmektedir. Bu durumun, bireyin
mali durumunu aşsa dahi geçerli olacağını ileri sürmektedir.”
570
(3) Kısaca özetlemek gerekirse, argümantasyon şu şekilde ortaya
konulmaktadır: Ahlak kurallarının ihlal edilmesinin ve dolayısıyla
sözleşmelerin geçersizliğinin nedenleri, yararların çatışmasını öncelik-

568 Ayrıca bkz. BGH NJW 1992, 896, 898.
569 Federal hükümetin BVerfG davasındaki görüşü için bkz. BVerfGE 89, 214, 222
vd.; buna ek olarak, Federal Hükümet daha önce planlanmış ve şimdiki İflas
Kanunu tarafından uygulanmış olan iflas hukuku reformlarına (örn. iflas eden
özel kişilerin kalan borçlarına af imkanına) işaret etmektedir.
570 Ayrıca BVerfGE 89, 214, 226’deki belirlemeye bkz. Burada özgecil (altruistik)
ve hiçbir şekilde sadece DSGV üyelerinin çıkarlarıyla sınırlı kalmadan, sadece
– belli sınırlar içinde kesinlikle anlaşılabilir ve haklı olan – bankaların güvenlik
çıkarlarının tanınmaması, aynı zamanda müşterilerin çaresizce aşırı borçlanma-
sı ve asgari geçim seviyesinde kalıcı bir yaşam için temel haklarının devletin
düzenleme girişimlerine karşı kahramanca savunulması da dokunaklıdır.

568