Page 496 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

me yer vermediğinde, bu bir negatif hariç tutma fonksiyonu anlamında
olmayıp, anlam daraltıcı bir etki doğurmaz. Nitekim bu kullanım ör-
nekleri nihai “dil kanunlarını” değil, daha ziyade sınırlı sayıda olma-
yan koleksiyonları oluştururlar.

Sadece gündelik dilin değil, kanun dili kullanımının açıklığı da örneğin
md. 103 II GG’de yer alan katı belirlilik ilkesi (Bestimmtheitsgebot) gereğin-
ce özellikle dar bir kavram kullanımının hâkim olması gereken ceza huku-
kunda bile, kavramların ilk bakışta uzman olmayan bir kişinin (Laie) anlaya-
bileceğinden daha geniş bir şekilde anlaşıldığı, birçok örnek ile kendisini
göstermektedir. Bu nedenle örneğin § 267 I StGB anlamında bir belge sade-
ce, mührün veyahut en azından bir damga veya imzanın yer aldığı kasıtlı bir
şekilde imzalanmış yazılı bir belge değil, aynı zamanda garsonun tüketilen
her içki için üzerine bir işaret koyduğu bir bira altlığı da olabilir.
(2) Pratikte anlam olasılıklarının daralması (Verengung) sadece,
bir norm metnine, gerekçelendirme yükünü kimsenin üstlenmek iste-
meyeceği kadar alışılagelmiş, kullanımdan sapan bir anlam atfedilme-
si gerekiyorsa söz konusu olmaktadır. Bu sebeple önemli amaçsal de-
ğerlendirmelerde bile, örneğin baba ile kızı arasındaki ilişki için eşlere
ilişkin hükümlerin (doğrudan) uygulandığına, bir aynanın veya vazo-
nun tahrip edilmesi durumunda öldürmeye ilişkin unsurların dikkate
alındığına veya bir büfeye ticari işletme izni verilirken nükleer tesis
iznine ilişkin hükümlerin uygulanabilir olduğuna kimse ikna olmaz. 368

(modernen) juristischen Methodologie, in: Thier/Pfeifer/Grzimek (eds.), Konti-
nuitäten und Zäsuren in der europäischen Rechtsgeschichte, 1999, s. 23 vd.
368 Tam tersi, gerekçelendirme yükünün üstlenilmesi de, bir norm metninin proto-
tip veya stereotipin bulunduğu bir olayda uygulama dışı kalmasının gerekmesi
halinde zordur (Stereotip terimi için bkz. Lewandowski, Linguistisches Wörter-
buch, Cilt III, 1980, Anahtar Kelime Stereotyp, s. 919 daha fazla ispat ile s.
359): Bu nedenle genel olarak “kuşlardan” bahseden bir bağlamın bir “karata-
vuk” veya “serçeyi” kapsamaması gerektiğini gerekçelendirmek zor olacaktır:
Oysa “memeliler” ile ilgili bir hükmün yunuslara uygulanmamasını haklı gös-
termek (zor olsa da) daha mümkün görünmektedir.

494