Page 48 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

30
rak ele alınmasıyla yapılır . Metin, rastgele bir yazarın düşüncelerine
sevk etmez, aksine dilin zenginliğini ortaya çıkarmak için bir vesile-
dir. Dolayısıyla kanun, kanun koyucudan daha bilgedir ya da başka bir
şekilde ifade etmek gerekirse, kanun koyucuyu ya da yazarı, onun
31
kendisini anladığından daha iyi anlamak gerekir . Radbruch bu daha
iyi anlamanın ön koşullarını objektif yorum teorisi açısından incele-
miştir. Radbruch, burada bir metinden, metnin yazarının metinde yer
verdiğinden daha fazlasının elde edilip edilemeyeceğini veyahut bu-
32
nunla bir “kutunun” içine konulandan daha fazlasını çıkaran bir si-
hirbazlık numarası yapılıp yapılmadığı sorusunu sorar. Bu soruyu ya-
nıtlamak için de dil teorisine ilişkin değerlendirmelerde bulunur:

“(…) Satrançta bir hamle, oyun bağlamında oyuncunun ona atfettiğin-
den tamamen farklı bir anlama sahip olabilir. Satranç oyununda oyuncunun
tek başına belirlemediği böyle bir hamle, dile getirdiğimiz her cümledir (bir
hamledir). Dil bizim için düşünür ve şekillendirir – yani ben düşünerek ve
konuşarak, düşüncemi kendi özel kurallara tabi olan bir düşünce dünyasına
yerleştiririm. Kendim için yeniden bir dil ve kavramsal bir dünya yaratacak
durumda olmadığım ne kadar doğruysa, söylediklerimi, içerisinde hareket
etmek zorunda olduğum kavramsal dünyanın kendi yasalarına bıraktığım,
gözden kaçırmamın mümkün olmadığı her sözle kavramsal ilişkiler kurdu-
33
ğum da o kadar doğrudur.”
b) Buradaki dil ve satranç karşılaştırması, yazardan bağımsız ola-
rak metnin nesnel bir anlamını ortaya koymak içindir. Ancak sosyal

30 Objektif yorum teorisinin metni bu ele alış sekline dair eleştiri için bkz. Hegen-
barth, Juristische Hermeneutik und linguistische Pragmatik, 1982, s. 86 vd, 97
vd; Baden, Gesetzgebung und Gesetzesanwendung im Kommunikationspro-
zess, 1977, özellikle s. 124 vd.
31 Eleştirel olarak, Esser, Grundsatz und Norm in der richterlichen Fortbildung
des Privatrechts, 2. Auflage 1974, s. 178 (dn. 160), 257 vd, Baden, a.g.e., s. 105
vd.
32 Radbruch, Rechtsphilosophie, 1973, s. 212.
33 A.g.e., s. 213.

46