Page 461 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Anayasal Direktiflerin Pratik Uygulamasına İlişkin Perspektifler

rın gerekçesi onun sadece anlaşılabilir olmasına değil, aynı zamanda
doğrulanabilir olmasına da (Überprüfbarkeit) hizmet etmektedir: İlk
derece mahkemesi, tarafları hukuki durum hakkında (sadece) bilgilen-
dirmekle kalmayıp aynı zamanda gerekçe aracılığıyla ilgili kararı an-
lamalarını da kolaylaştırır; daha ziyade hâkim, karar ve gerekçe ile
somut olayda hukuku nasıl anladığını ortaya koyar ve itiraz etme hak-
kına sahip ve beyanlarının yeterince dikkate alınmadığını düşünenlere
itirazlarını dile getirme fırsatı verir. Üst derece mahkemesi
(Rechtsmittelgericht) daha sonra bu itirazlar temelinde farklı bir sonu-
ca varılıp varılamayacağını incelemelidir. Bununla birlikte, itirazları
tekrarlamak ve detaylandırmak bunların hukuki uyuşmazlığa ilişkin
karar üzerinde herhangi bir etkisi olmaması halinde zorunlu değildir.
Başka bir deyişle: Tüm katılımcılar arasında mümkün olduğunca fikir
birliğinin sağlanması, gerekçenin öncelikli hedefi olamaz. Çünkü kalı-
cı ve nihai kararın mümkün olduğunca iyi gerekçelendirilmesi gerekir.
Bilhassa, burada davanın diğer tarafına (kaybeden tarafa) başka bir
mercide zafere ulaşma ihtimali sunabilecek olan bakış açısının yete-
rince değerlendirildiğini inceleme fırsatı vermek için mahkemenin
görüşünün açıklığa kavuşturulması amaçlanır.

Böylelikle gerekçelendirme gerekliliklerinin, bilhassa (kaybeden)
tarafın yararına mevcut olduğu görülürse, kanun koyucunun, ilgili
kişiler dahi bunu yapıyorsa, gerekçeden kısmen feragat etmesi tutarlı
görünmektedir. 288 Bu nedenle, birçok durumda iki taraf arasındaki
anlaşmazlıkların çözümüne hizmet eden ve tasarruf ilkesince belirle-
nen medeni yargılama kapsamındaki § 313a I 2 ZPO’ya göre, tarafla-
289
rın ek olarak “sözlü yargılamanın sonuçlanmasını takip eden en geç

288 Kuşkusuz, bu olgu bir “uzlaşma modeli” ile de gerekçelendirilebilir, çünkü
karar verildikten sonra gerekçeden feragat edilmesi, bu tarz bir konsensüsün
kurulmasının çürütülemez bir kanıtı olarak görülebilir.
289 Burada “ek olarak” ifadesi şu anlama gelir: 1. cümlenin itiraz edilemezlik koşu-
lunun yanı sıra.

459