Page 451 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Anayasal Direktiflerin Pratik Uygulamasına İlişkin Perspektifler

Daha ziyade, esas soru – ne normlar ne de bunların içeriğini dol-
durmak için kullanılan yaygın anahtar kelimeler aracılığıyla cevaplan-
dırılabilir olan – neyin “belirleyici” veya önemli olduğu veya başka
bir deyişle: ilgi derecesinin ne olduğu sorusudur. Eğer bu, norm met-
ninde kullanılan kavramları her zaman aynı şekilde ele alacak olan
semantik bir kavram olsaydı, o zaman gerekçe norm metninden hare-
ketle ulaşılan kararın kesin bir şekilde türetilmesini sağlardı. Bununla
birlikte, karar verme pratiğine kısaca bir göz atıldığında ilgi derecesi-
nin, (tek başına) semantik açıdan değil, her şeyden önce yargılamanın
pragmatik yönü sonucunda çeşitli şekillerde belirlendiği açıkça görü-
lür. Buradaki önemli hususlar, yargılamanın somut konusu, tarafların
argümanları ve yüksek mahkeme içtihatlarından kaynaklanan gerekli-
liklerdir.

Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse: § 459 BGB’ye göre ayıba karşı
tekeffül borcu ayıp kavramının koşulları mahkeme huzurunda tartışıldığında,
“belirleyici” açıklamaların ne olduğu somut konuya bağlıdır. Otomobiller-
deki “ayıp”, binalardaki veya hayvanlardakilere kıyasen farklı ölçütlere göre
259
değerlendirilir. Ayrıca, tarafların ileri sürdükleri hususlar önemlidir, çünkü
davayı kaybeden konumundaki alıcının özellikle ilgileneceği husus, katalog
verilerine göre aracın tartışmasız biçimde aşırı kullanımının bir ayıbı haklı
çıkaramayacağı hususudur. Buna karşılık davayı kaybeden konumundaki
satıcı, onun açısından önemsiz bir sapmanın neden §§ 459 vd. BGB’nin uy-
gulanmasına yol açtığıyla ilgilenir. Eğer şimdi – bu örnek soruda olduğu gibi
– yüksek mahkemenin bazı sapmaların kabul edilebilir olduğuna, bazılarının
ise bir ayıbı ortaya koyduğuna yönelik belirlemeleri varsa, kararı veren mah-
keme bunları gerekçesine “belirleyici” husus olarak eklemelidir: İster bunlar
mahkemenin kararını desteklemek için isterse mahkemenin bu karardan

259 Bu, somut örnek bakımından daha da geçerlidir, çünkü baskın görüşe göre
maddi ayıp kavramı (materieller Fehlerbegriff) öznel bir kavramdır ve bu ne-
denle olan durumdan her bir olumsuz sapma, anlaşmaya varılan olması gereken
durumun kapsamına girer.

449