Page 409 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Anayasal Direktiflerin Pratik Uygulamasına İlişkin Perspektifler

lanmıştır: Md. 19 IV GG uyarınca etkin hukuki koruma gerekliliği –
en azından kesin hüküm niteliğinde olmayan kararlar bakımından –
gerekçelendirme yükümlülüğü oluşturabilmiştir. Her halükârda, md.
103 I GG uyarınca hukuki dinlenilme hakkı ileri sürülen gerekçenin
içerik bakımından değerlendirilmesine ve bu hususun belgelenmesine
yönelik bir yükümlülük doğurmuştur.

(2) Gerekçelendirme Yükümlülüğünün Md. 97 I GG’de
Düzenlenen Yargı Bağımsızlığı İlkesinden Türetilmesi

Gerekçelendirme yükümlülüğü sorununa ilişkin şimdiye kadar hiç
değinilmemiş en önemli hüküm esasen hâkimlerin konumunu düzen-
leyen md. 97 I GG’de yer alan düzenlemedir. Buna göre, hâkimler
“bağımsızdır ve sadece kanuna tabidir”. Kanuna tabiiyet açısından
olası önemi açık olmakla birlikte (aşağıda C’ye bkz.), hâkimin bağım-
sızlığı ile kararın gerekçesi arasında bir ilişki kurmak da kolay değil-
dir. Bağımsızlık, geniş anlamda hesap verme yükümlülüğüne karşı
bile kullanılabilir. Bununla birlikte, gerekçelendirme yükümlülüğünün
temeli burada da kısmen görülmektedir:

Md. 97 I GG’e göre yargı bağımsızlığı, nesnel bağımsızlık (sach-
liche Unabhängigkeit) anlamında anlaşılırken, kişisel bağımsızlık
(persönliche Unabhängigkeit) ilgili maddenin ikinci fıkrasında düzen-
lenmiştir. Nesnel bağımsızlık yürütme karşısında (örneğin, bireysel
talimatlar veremez) 127 , aynı zamanda yargının diğer (örneğin yüksek
mercilerin) bölümlerine karşı, keza yasama organına ve özel kişilere
karşı da geçerlidir. Brüggemann’a göre, hâkimin bağımsızlığı ilkesin-
den hareketle hâkim, kararların kabul edilemez bir bağımlılık ilişki-
sinden kaynaklanmadığını ve kişisel egemenliğinin bir ifadesi olmadı-
ğını – tam bağımsızlık nedeniyle söz konusu tehlike oluşabilir – ve

127 Ayrıca bkz. Jarass/Pieroth-Pieroth, md. 97 para. 3. Yargı bağımsızlığı üzerine
monografik eser, en son Baer, Unabhängigkeit der Richter in der BRD und der
DDR, 1999.

407