Page 408 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

rarlar için öngörülen gerekçelendirme gereklilikleri – en azından md. 19 IV
GG uyarınca – alt derece mahkemeleri tarafından verilen kararlar için öngö-
rülenden farklı olmalıdır. BVerfG’nin inceleme ölçütleri de bir üst derece
125
ihtisas mahkemesinin dikkate aldığı ölçütlerden farklıdır.
b) Yargı Yetkisini Belirleyen Düzenlemelerden
Gerekçelendirme Yükümlülüğünün Türetilmesi

Anayasa’nın IX. Bölümü, üçüncü erk olan yargı organına ilişkin
bir dizi hüküm içermektedir. Yargı, hukuki kararların gerekçelendi-
rilmesine ilişkin sorunun (ele alınmasının) en çok aciliyet arz ettiği
devlet organının ta kendisidir. Bu sebeple, burada da gerekçelendirme
yükümlülüğüne (ve hatta belki gerekçelendirmeye dair gerekliliklere)
ilişkin sorun ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte, bu hükümlerden
çıkarılan sonuçların – md. 1 III GG uyarınca tüm devlet erklerini bağ-
layan 126 temel haklara ilişkin maddelerden çıkarılan sonuçlardan farklı
olarak – gerçekte özellikle yargısal kararın gerekçesine atıfta buluna-
cağı göz önünde bulundurulur. Bunların idari nitelikteki kararlara ak-
tarılabilirliği ise ayrıntılı olarak gerekçelendirilmelidir.

(1) Temel Haklara İlişkin Güvenceler ve Yargı Yetkisini
Belirleyen Düzenlemeler

Nesnel boyutta yargının örgütlenmesi ve yargılamanın şekillendi-
rilmesi için ehemmiyet arz eden iki önemli norm, temel haklar veya
temel haklara eşdeğer nitelikteki haklar şeklinde işlevsel olarak, açık-

125 Brink, Über die richterliche Entscheidungsbegründung, 1999, s. 68’te buna
haklı olarak işaret eder. Öte yandan, Brink’in bu tutarsızlığından gerekçelen-
dirme yükümlülüklerinin meşruluğuna ilişkin yasal dayanağın uygun olmadığı
sonucuna varılıp varılmayacağı şüphelidir.
126 Elbette, bu sadece md. 1-19 GG anlamında temel haklar için, bilhassa md. 3 I
GG’den ve temel hakların usuli boyutundan kaynaklı gerekçelendirme yüküm-
lülüğü için geçerlidir.

406