Page 391 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Anayasal Direktiflerin Pratik Uygulamasına İlişkin Perspektifler

potansiyel olarak “gerekçelendirme ile ilgili” düzenlemelerin ve ana-
yasal ilkelerin sistematikleştirilmesi, “temel hakların güvence altına
alınması” (bkz. 1.), “yargı yetkisini tanımlayan düzenlemeler” (bkz.
aşağıda 2.) ve “devletin amaçlarına ilişkin hükümler” (bakınız son
olarak 3.) başlıklarına uygun olarak yapılmıştır. Bu bölümler arasında
çapraz bağlar ve geçişler mevcut olduğundan bu ayrıma çok da önem
atfedilmemelidir: Örneğin, temel hakların “objektif-hukuki boyutu”
72
uzun zamandır tanınmaktadır; BVerfG’nin Elfes kararından bu yana,
bir köprü görevi gören md. 2 I GG üzerinden anayasal hak ihlalleri,
anayasal şikâyet (Verfassungsbeschwerde) kapsamında ve bireysel
73
başvuru (Individualrechtsbehelf) konusu olarak ileri sürülebilirler;
nihayet, md. 101 vd. GG hükümlerinde düzenlenen yargısal temel
haklar, mahkemelerin işleyişi ve yargılama usulleri ile ilgili önemli
belirlemeler içermektedir. Bilhassa mahkeme ve yürütme organı tara-
fından sunulan gerekçenin geçerliliği incelenirken hukuka tabi olan
kişilerin (Rechtsunterworfene) bireysel olarak gerekçeden vazgeçip
vazgeçmedikleri hususu önemlidir. Bununla birlikte, yukarıda belirti-

len alanlardan hangisinde (veya hangilerinde) sedes materiae’nin ger-
çekte bulunduğu, niteliğinin ve gerekçeye ilişkin gerekliliklerin ne
olduğu sorusu önemlidir.

a) Gerekçelendirme Yükümlülüğünün Temel Hak
Güvencesinden Türetilmesi

Temel haklar – Anayasa’nın başlangıcında yer alması itibariyle –
Anayasa’da merkezi bir önemi haizdir. Bu nedenle, gerekçelendirme
yükümlülüğünün temel haklardan mı yoksa temel haklara eşdeğer
güvencelerden mi kaynaklanabileceği öncelikli olarak incelenmelidir.

72 BVerfGE 6, 32 vd. ·
73 Sınırlayıcı olarak en son BVerfG NVwZ 1999, 281.
 Çevirmen notu: Bir davanın çözümlenmesi için kanunun belirleyici yerini, yani
uygulanacak yasayı tanımlar (https://www.proverbia-iuris.de/sedes-materiae/
Erişim tarihi: 16.12.2022).

389