Page 386 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

59
sağlayan koşullar olarak belirleneceği sorusuyla ilgilidir . Gadamer
bunu şu şekilde ifade eder: “Aslında bir yöntem önermiyorum, sadece
60
ne olduğunu açıklıyorum” .
Bununla birlikte, normatif araç, Gadamer’in hermeneutik anlayı-
61
şından tamamen dışlanamaz . Gadamer, anlamanın her zaman ve
zorunlu olarak yorumlayıcının ön yargılarına ve anlamsal beklentileri-
ne bağlı olduğunu vurgulasa da “doğru anlamaya hizmet eden haklı ön
yargılar” ile “yanlış anlamaya yol açan” haksız ön yargılar arasında
63
62
ayrım yapmalıdır . Sadece “meşru anlam” sonucunda, bir gösterge
dizisinin anlaşılmasından söz edilebilir.
Gadamer’in ilkesel düşünüşü sayesinde iki şey açıklığa kavuşur:
Birincisi, anlama kuralları, anlamanın konusundan bağımsız olarak
keyfi olarak belirlenebilen sanat kuralları değildir. Öte yandan bir an-
lama, az ya da çok meşru olarak değerlendirilecekse, o zaman norma-
tif bir bileşen vazgeçilmez olacaktır. Anlamanın değerlendirilmesi,
hukuki uyuşmazlıktaki sorunu teşkil eder. Çünkü bu bir eksiklikten
değil, anlamanın zenginliğinden kaynaklanır. Mahkemede tartışan her

59 Ayrıca bkz. Gadamer, Wahrheit und Methode, 2. bs., 1965, s. XV, hermene-
utikle ilgili olarak şöyle der: “Kantçı terimlerle ifade ederek sorar: Anlamak na-
sıl mümkün olabilir?” ayrıca bkz. Ehmke, Prinzipien der Verfassungsinterpreta-
tion, in: Koch (ed.), Juristische Methode im Staatsrecht, 1977, s. 485 vd., 491;
Hruschka, Das Verstehen von Rechtstexten, 1972, s. 10 vd. Hukuk teorisi ve
hukuk metodolojisi ile hermeneutiğin eşitlenmesine karşı: Friedrich Müller,
Strukturierende Rechtslehre, 1984, s. 241 vd.; Larenz, Methodenlehre der
Rechtswissenschaft, 5. bs., 1983, s. 233, 236.
60 Gadamer, Wahrheit und Methode, 2. bs., 1965, s. 483.
61 Bu bağlamda bkz. Hans-Wilhelm Schünemann, Sozialwissenschaften und Ju-
risprudenz, München 1976, s. 48, “uygun anlama”nın (adäquates Verstehen)
koşullarından söz eder.
62 Gadamer, Wahrheit und Methode, 2. bs., 1965, s. 282.
63 Ayrıca bkz. Gizbert-Studnicki, Das hermeneutische Bewußtsein der Juristen, in:
Rechtstheorie 1987, s. 344 vd., 354: “Yorumlamadan bahsetmek için, ‘meşru’
olan ve meşruiyet iddiası ileri süremeyen anlamların olduğunu varsaymak ge-
rekir. Bir metnin meşru anlam kavramı olmadan, yorumundan söz edilemez”.

384