Page 390 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

duklarında başarılı olurlar. Böyle bir başarı modeli, hukuk devleti il-
kesi çerçevesinde oluşan, yönteme ilişkin normlar oluşturabilir. Mah-
kemelerden kanunu istikrarlı ve öngörülebilir bir şekilde uygulamaları
beklenmektedir. Odak noktası burasıdır. Ancak fosilleşme riskini ön-
lemek adına, daha küçük bir karşıt ağırlık, somut olay adaletinin (sağ-
lanması) gerekliliğinde yatmaktadır. Bu temel gereklilik, etkili hukuki
koruma güvencesi, mahkemelerin gerekçelendirme yükümlülüğü, hu-
kuki dinlenilme hakkının güvencesi vb. gibi çok sayıda özel hükümle
desteklenmektedir. Anayasanın hükümlerinden (özellikle yargısal)
gerekçelendirmeye dair ne gibi gerekliliklerin çıkarılabileceği hususu
aşağıda ayrıntılı olarak incelenecektir:

2. Anayasanın Yönteme İlişkin Normları

69
Anayasa dahi mahkemenin genel gerekçelendirme yükümlülüğü
hakkında açık hükümler içermemektedir. Bununla birlikte, bir yandan
girişte kısaca özetlenen gerekçelendirmeye ilişkin sorunların uygula-
madaki önemi ve diğer yandan keyfi, kanıtlanmamış veya sadece gö-
rünüşte gerekçelendirilmiş yargı kararlarının ortaya çıkma tehlikesi,
70
71
öğretide ve BVerfG’nin içtihatlarında gerekçelendirme yükümlü-
lüğünün, doğrudan anayasadan kaynaklanan bir gereklilik olarak ko-
numlandırılması noktasında farklı girişimlere yol açmıştır. Aşağıda

69 Md. 104 III 1 GG, hürriyetten yoksun kılma (Freiheitsentziehung) kararını özel
– fakat içerik açısından ayrıntılı olarak somutlaştırmamakla birlikte – bir gerek-
çelendirme yükümlülüğü getirmektedir. Bununla birlikte, bu özel hükümden,
özel bir durum için (bu noktadaki hassasiyet, kanunun genel sınırlama sebeple-
rine ek olarak ortaya çıkan md. 104 I 1 GG’deki özel sınırlama sebepleri kap-
samında zaten açıkça görülmektedir) genel bir gerekçelendirme yükümlülüğü
hiçbir şekilde çıkarılamaz (benzer şekilde bir değerlendirme için Brink, Über
die richterliche Entscheidungsbegründung, s. 46).
70 Ayrıca özellikle aşağıdaki dipnotta belirtilenlere ek olarak bkz. Lücke, Begrün-
dungszwang und Verfassung; ayrıca, örneğin, Brüggemann, Die richterliche
Begründungspflicht, s. 109 vd.; temsil edilen farklı görüşlerin güncel listesini
sunar Brink, Über die richterliche Entscheidungsbegründung, s. 46 vd.
71 Örneğin bkz., BVerfGE kararları 40, 276, 286; 55, 205, 206.

388