Page 388 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ


bulmak değildir. Amaç, dil standardizasyonunu sağlamaktır: Kanu-
nun anlaşılabilir okuma biçimlerinden hangisi tercih edilmelidir?

Hukuk devleti ilkesi ve hukuki eylemin kontrol edilebilmesi ve
anlaşılabilmesi (Nachvollziehbarkeit) için yöntemle ilgili diğer norm-
lardan kaynaklanan gereklilikler, dil kurallarının formülasyonu ile
ilişkili dil standardizasyonu sürecini ifade eder. Yorum biçimlerinin
çatışmasından kaynaklanan dil standardizasyonunun gerekliliği, dil
normunun meta-iletişimsel tartışma şeklinde dil eleştirisinde bulunma
ihtimalini de doğurur. İletişim, önceden belirlenmiş kurallara göre
otomatikleştirilmiş bir süreç değilse, ancak anlam kurucu eylemler
için bir alan yaratıyorsa, o zaman bu yaratıcı müdahaleleri eleştirilebi-
66
lir kılan iletişim etiği için de bir imkân içerir. Her halükârda, dilbi-
limsel tartışma, iletişim etiğinin gelişimini mümkün kılan bir koşul
olarak ve dilsel düşünüme işaret ederek, kural koyma sürecinde bağla-
rın yapısal olanaklarını gösterir. Eğer anayasa, hukuki kararların ge-
rekçelendirilmesi için kısıtlamalar ve gereklilikler türetmek için kulla-
67
nılabilseydi, o halde bunlar iletişim etiğinin kodifiye edilmiş özel bir
durumu olarak kabul edilebilirdi. O halde anayasa, günlük eylemlerde
de dil standardizasyonu alanında ortaya çıkan anlaşmazlık, hukuki
alanda yargı kararları ve öğreti sayesinde özel bir biçime bürünmüş
belirli bir tartışma kültürünü tanzim edecektir. Ölçütü uygunluğu so-
mutlaştırmak için, pratik hukuki çalışmanın mevcut durumu, olması
gerekene dair ölçütlere uygun olarak ölçülmeli ve gerektiğinde kav-
ramsal olarak genelleştirilebilir yapılara dönüştürülmelidir.

 Çevirmen notu: Almancada “Sprachnormierung” ile ifade edilen bu terim dilsel
normların oluşturulması veyahut dilde yeknesaklığı sağlayacak normların oluş-
turulması şeklinde de çevrilebilir.
66 İletişim etiği kavramı üzerine bkz.: Heringer, Sprachkritik — Die Fortsetzung
der Politik mit besseren Mitteln, in: Herringer (ed.), Holzfeuer im hölzernen
Ofen, 1982, s. 3 vd., 27 vd. Prensipte ayrıca konuşma maksimleri üzerine: Gri-
ce, Logik und Konversation, in: Meggle (ed.), Handlung, Kommunikation, Be-
deutung, Frankfurt/Main 1979, s. 243 vd.
67 Bu bağlamda bkz., s. 388 vd.

386