Page 380 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 380
YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ
44
alanı içerisinde” hareket ederiz. Aynı şekilde kendimizi akıllı varlık-
lar olarak da tanımlarız. Ve birbirimizi, ilgili eylemde görülebilecek
45
nedenlere göre değerlendiririz. Ve eylemler gerekçelendirilebildiği
ölçüde, onlara yapılan atıf sonraki eylem için de bir neden oluşturur ve
işlev görür.
Eylemin anlaşılabilir olması, sürekli olarak bir “nedenler sunma
46
ve nedenleri talep etme oyunu” içinde sağlanır. Bir pratik teorisi
temelde bunu açıkça yapmaktan başka bir şey ifade etmez. Bu anlaşı-
labilirlik, davranışta bulunan kişiyi övmek, kınamak, ona yaşamın
ilgili alanında öncü bir rol vermek veya aptallığı için onu küçümse-
47
mek ve cezalandırmak için gerekçe sağlar. Bu şekilde pratiğin teori-
si, akıllıca eylem standartlarının formüle edilmesinde ve geliştirilme-
sinde rol oynar. Bunu yaparken dayandığı kriterler ve normlar, prati-
ğin kendisidir. Bunlar “uygulamada saklıdır” ve kural döngüselliğinin
gösterdiği gibi, “açıkça ifade edilmiş kurallar biçiminde gerçekleşe-
mez (...), çünkü bu bağlamda kullanılan ifadelerin anlamı, normların
48
varlığını koşullar.” Bunlar, ilgili uygulamalara katılanların “normatif
tutumları” ile kurulurlar. Ve normlar, katılımcıların eylemlerini ger-
çekleştirdikleri karşılıklı eleştirel gözlem ve değerlendirmelerden iba-
rettir.
Paradigmatik olarak, bu husus ileri sürülen iddialar ve bunlar ara-
cılığıyla ifade edilen kanaatlerde kendisini gösterir. Hukuk pratiğinde
sözlü olarak ileri sürülmüş hukuki görüşler ve bunlara eşlik eden ka-
naatler doğrultusunda ilgili anlaşmazlıkların nasıl çözümleneceği be-
44 Ayrıca bkz. Knell, a.g.e., s. 225, Brandom, Making it explicit, 1994, s. 5.
45 Ayrıca bkz. Knell, a.g.e., 2000, s. 225.
46 Ayrıca bkz Knell, a.g.e., s. 225, 237.
47 Brandom, Making it explicit, 1994, s. 34 vd., 42 vd.
48 Ayrıca bkz. Knell Die normativistische Wende der analytischen Philosophie, in:
Allgemeine Zeitschrift für Philosophie, 2000, s. 225, 235; Brandom, Making it
explicit, 1994, s. 21.
378