Page 377 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Anayasal Direktiflerin Pratik Uygulamasına İlişkin Perspektifler

Bu aynı zamanda, aklın ve eylem becerisinin metodolojik kuralla-
ra ve ilkelere dayandırılması ve böylece bunları açıklama girişimi için
de geçerlidir. Bu tür kural ve ilkelerin, akılcı eylem kriterlerinden biri
olarak gözetilmesini tekrardan belirtmek yerine bunların konsantre ve
sistematik bir şekilde ilerleyebilmeyi sağladıkları vurgulanmalıdır.
Genel kuralın ve somut olayın simetrik olmayışı nedeniyle – başarıya
giden yolu önceden bağlayıcı biçimde belirlemek için – hangi kuralla-
rın somut olarak uygulanacağı ve neyin kabul edilebileceği konusunda
bir kuralın var olması gerekir. Ama hedefsiz biçimde koşmak her za-
31
man mümkündür.
Bir pratik teorisi için, teorinin yalnızca eylemde gün yüzüne çıkan
şeye bağlı kalabileceği sonucu çıkar. Söz konusu bu teori, “eylemde
bulunanın davranışından anlaşılan yeteneklerini ve eğilimlerini ince-
ler”. Bu anlamda, eylemin akıllıca olup olmadığı eylemin “içinde”,
onda “mündemiçtir”. Ve sadece bu anlamda, “hukuki yorum metotla-
rının başarılı bir şekilde – kısmen bilinçsiz de olsa – kullanımının bile
örtük kurallara ve bağlamlara sahip olduğu varsayımı, hukuk pratiği
32
açısından doğrudur.”
Bir pratik teorisinin görevi, neyin ortaya çıktığını mümkün oldu-
33
ğunca açık bir şekilde ifade etmektir. Bu eylemi gözlemleyen kişi-
nin, teorisyenin, eylemleri gözlemlenen uygulayıcıyla söz konusu ye-
tenek ve becerilere sahip olma kriterlerini paylaşmasıyla mümkün olur
ve olaylarla başa çıkma konusundaki deneyiminden yola çıkarak dav-
ranışı sergileyen kişinin de söz konusu beceriye sahip olduğunu farz
eder. “Bir eylemi akıllıca gerçekleştirmek ile onun uygulamasına akıl-
lıca uymak aynı anlama gelmez. Eylemde bulunan kişi izleyiciyi sade-
ce (bunun) ‘üzerine’ düşünmeye sevk eder. Ancak eylemde bulunan

31 Ayrıntılı olarak Brandom, Making it explicit, 1994, s. 20 vd.
32 Seiler, Höchstrichterliche Entscheidungsbegründungen und Methode im Zivil-
recht, 1991, s. 21.
33 Ayrıca bkz. Βrandom, Making it explicit, 1994, s. xviii.

375