Page 378 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

kişinin uyduğu kurallar ve belirlediği ölçütler izleyicinin beğeni ve
34
hoşnutsuzluğunu belirleyen ölçütlerle aynı şeydir.”
Böylece, pratiğin teorisi, meta-dillerin öngörülemeyen derecelen-
35
dirilmesine dayanan döngüsellikten kurtulur. Bu, bilginin üzerinde
bir bilgi değildir. Daha ziyade, teori ve eylem, teoriyi anlamaya çalı-
şan ve onu açıklığa ve kesinliğe kavuşturmak isteyen pratiğin çatısı
36
altında toplanır . Pratiğin teorisi, kişinin mantıklı ve akıllı olarak ka-
bul edilebilmesi için nasıl davranması gerektiği konusundaki beceri
bilgisini, varsayım ve karineyi haklı çıkaran ve gerekçelendiren ve
belirli kriterleri sağlayan bir bilgi olarak formüle etmeye muktedir-
37
dir.
Eleştiri “işçiliği” olarak pratiğin teorisi ne tanımlayıcı ne de kural-
38
cıdır. Açıklayıcı ve normatiftir ve dolayısıyla “dışavurumcu bir man-
39
tığın” parçasıdır: Bir pratik teorisi, pratikte zımnen, “büyük laflar
etmeden” gerçekleşen şeyi, “açıkça” ve “cümleler halinde” özetlediği
40
ölçüde açıklayıcıdır. İlgili kriterleri formüle ederek somut olayda ne
şekilde davranılması gerektiğinin nedenlerini ortaya koymaktadır.

34 Ryle, Der Begriff des Geistes, 1969, s. 33.
35 Ryle’ın “entellektüel efsane” tanımlamasına dair eleştiri Kemmerling, Gilbert
Ryle: Können und Wissen, in: Speck (ed.), Grundprobleme der großen Philo-
sophen. Philosophie der Gegenwart III, 1984, s. 127 vd., 142 f.
36 “Diğerleri arasındaki bir pratik” olarak “teori haline getirmek” Ryle, Der Beg-
riff des Geistes, 1969, s. 28. Bir pratik teorisi olarak hukuk metodolojisi Fried-
rich Müller, Juristische Methodik. 7. bs., Berlin 1997, para. 536 vd.
37 Ayrıca bkz. Brandom, Making it explicit, 1994, s. xviii.
38 Hukuk metodolojisine ilişkin haklı olarak Seiler, Höchstrichterliche Entsc-
heidungsbegründungen und Methode im Zivilrecht, 1991, s. 20. Bununla birlik-
te, Seiler yanlış gerekçelerle, Müller’in metodolojisinde incelenen pratiğin teo-
risini “kuralcı” olarak değerlendirir. Düzeltme ve derinleşme için kuralcı ve
normatif arasındaki ayrıma dair bkz. Friedrich Müller, Juristische Methodik,
1997, para. 541.
39 Bkz. Brandom, Making it explicit, 1994.
40 Ayrıntılı olarak Brandom, Making it explicit, 1994, s. 3 vd., özellikle 18 vd.

376