Page 359 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

Bu sonuç, kararın gerekçesinde gösterilmelidir. Bu nedenle gerek-
çe, tarafların kabulüne değil, argümanların durumuna, yani geçerlili-
ğine dayanır. Sonuç olarak itiraz edilemezliğe yol açar. Hukuki bir
karar ileri sürülen tüm argümanları bütünleştirdiği veya ortadan kal-
dırdığı sürece geçerlidir. Bu göreli geçerlilik kavramı, norm metninde
gizlenmiş ve keşfedilmesi gereken nesnel anlamı bilenlere 535 tatmin
edici görünmeyebilir. Bununla birlikte, bu kavramın yadsınamayacak
olumlu yanları da vardır: Birincisi, (göreli geçerlilik) norm metinleri-
nin nesnel ve sabit anlamının illüzyonuna izin vermeden – dilbilimsel
açıdan doğru olmayan – argümantatif geçerliliğin tanımını yapar. Bu-
nunla birlikte hâkim, geçerli olanı belirlerken keyfi hareket edemez ve
doğrulanabilir ölçütlere bağlıdır. Mahkemenin bu görevi, vatandaşın
dil hakkını (Recht auf Sprache) korumaktır. Vatandaşın, yalnızca
hâkimin karar vermesi hususunda değil, aynı zamanda gerekçede de-
mokratik meşruiyeti haiz bir norm metnini dil bilimsel olarak da ele
alması noktasında sübjektif bir hakkı bulunmaktadır. Karara karşı ka-
nun yollarına başvuru ile doğrudan; akademik eleştiriler ile ise dolaylı
yoldan bu hak sağlanır. Son olarak, bu husus, kararların değiştirilme-
sinin ve yerleşik içtihadın gerekçelendirilmesinin yolunu açar: Argü-
mantatif olarak geçerli gerekçe – temyiz aşamasında kararın akademik
ele alınışı ile veya iyi bir avukat tarafından yeni bir davada – önceki
gerekçeye karşı yeni bir argüman öne sürüldüğünde çürütülebilir. Söz
konusu itiraz yeni bir itiraz niteliğindeyse (yani sadece halihazırda
çürütülmüş bir itirazın başka ifadelerle açıklanmış hali değilse), önce-
ki argümana entegre edilip edilemeyeceği veya çürütülüp çürütüleme-
yeceği incelenmelidir. Bu mümkün değilse ve itiraz gerekçenin esaslı
unsurlarına yönelmişse, argümantatif geçerliliğini kaybeder. 536

535 Göreciliğe ilişkin “itiraz” ve Wohlrapp’ın bakış açısı hakkında bkz. yukarıda s.
337 vd.
536 Böylece, karar verme sürecine eşlik eden düşünüm, hükümlerde (veya bunların
anlaşılmasında) zaten örtülü bilgi olarak kabul edilenleri doğrulamaktadır. Ka-
rarların ve itirazların gerekçelendirilmesine ilişkin: Gerekçelendirme, karara

357