Page 338 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

Bu yaklaşıma göre, tezlerin geçerlilik kriteri; tartışma konusu te-
zin, argümanlarla bir çıkarım ilişkisi içinde olup olmadığıyla bağlantı-
lıdır. Kuşkusuz, böyle bir ilişkinin eksikliği halinde muhatabın bir
itirazda bulunması anlaşılır bir durumdur. Asıl mühim olan, “itiraz
edilemezliğin” somut söylem içinde gerçekten mevcut olup olmadığı-
dır. “Eğer – bir süre boyunca – argümanlar arasında kurulan bağlantı-
ya itiraz edilmezse tez, ‘argümantatif açıdan geçerlidir’”. 468 Bu husus
argümantatif geçerliliği incelemeyi mümkün kılar. Örneğin argüman-
tasyona katılanlar arasındaki belirli ilişkiler (mesela belirli bir gruba
üye olunması nedeniyle) sorgulanabilir değil ise – ki bu o gruba ya-
bancı olan bir kişi tarafından şiddetle eleştirilebilir – bu durum söz
konusu olacaktır.

Argümantatif ve dedüktif geçerlilik arasındaki bu kesin ayrım sa-
yesinde – bu ayrım argümantasyon teorisine ilişkin birçok yeni yakla-
şımda henüz yeterince açık şekilde izah edilmemişse de – kabul ve
geçerlilik kavramları birbirinden ayırt edilebilmektedir: Kabul, argü-
mantasyona katılanların “görüşlerini” ifade ederken, argümantatif ge-
çerlilik, “argümanların düzeyini” göstermektedir. Bu nedenle, bir tez
geçerli olmadığı halde kabul edilebilir, 469 kabul edilmediği halde de
argümantatif açıdan (argümanların düzeyinin ölçülmesiyle) geçerli
olabilmektedir. 470 İdeal olarak argümantasyon, geçerliliğe dayalı ka-
bulü amaçlasa da bu husus zorunlu değildir. Argümanların düzeyi
zamanla değişebildiğinden geçerlilik kavramı da dinamiktir – tez, ilgi-

yarak – argümantatif tartışma ile geliştirilir”, ayrıca bkz. Wohlrapp, Die diskur-
sive Tendenz, in: Wohlrapp, Wege der Argumentationsforschung, 1995, s. 395,
408.
468 Schmidt, Information Philosophie 3/1999, s. 40, 42.
469 Örnekler; bir dinde, politik bir görüşte veya katılımcılar tarafından paylaşılan
kişisel görüşlerde, çeşitli “dogmalar” olarak görünür. Bunlara karşı çürütüle-
meyen argümanlar sunulsa da muhtemelen bu argümanların “üzeri örtülür”.
470 Buna dair bir örnek aktarılmıştır, Wohlrapp, Die diskursive Tendenz, in: Wohl-
rapp, Wege der Argumentationsforschung, 1995, s. 395, 397 vd. Flaubert’in
“Madam Bovery”sinden bir sahne.

336