Page 315 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

394
sıyrılır ki bu ceza da ertelenmiştir.
Her şeye rağmen kararın seyrini sanık lehine çevirmeyi başaran
kaybolan oğul hikayesi, elbette aslı astarı olmayan bir hikâye değildir.
Aynı şekilde bu hikâye kendi ikna gücünü ve etkisini savcı ve hâkimin
tamamen kişisel duyarlılığına da borçlu değildir. İncil’deki bir metin
olarak bu hikâye, tamamen sekülerleşmiş bir dünyada dahi neredeyse
arketip olarak nüfuz etme gücüne sahip “en yaygın ‘kabul gören’ anla-
tım biçimlerinden” biridir. 395

Her kültür ve her toplum, olaylara ve süreçlere kendilerine göre
bir anlam vermek için birikimlerinden faydalandıkları prototip hikaye-
lere dair bir temele sahiptir. Bu hikayeler aynı zamanda, kültürel anla-
tılarda da kabul gören ve kültür temelinde neyin önemli olduğuna işa-
ret eden bir taslak oluştururlar. Dünyaya dair söylenebilecekler hak-
kındaki genel bilgiyi ve bunun kişisel hikayelerde ikna edici bir şekil-
de nasıl ortaya konulacağını ve savunulacağını şekillendirirler. 396 Böy-
lece bu hikayelerden, güvenilir ve ikna edici bir anlatı olarak kabul
edilebilecek ve bu anlamda “iyi” bir hikâye olarak görülen şeyler için
bir yorum çerçevesi (Interpretationsrahmen) ortaya çıkar. Hikayelerin
tema, yapı, kurgu ve olası kullanımlarındaki anlatı tiplemeleri, bir
anlatının söylemsel etkisinin, (kendi) kalıplarına göre ölçülebilen kül-
türe ait bir tür dilbilgisi tesis eder. 397 Aynı zamanda bu, amaçlarına
başarıyla hizmet edebilen tüm hikayelerin içeriğinde sürekli bir akış
halindedir. Yeni hikâyeler eskinin yerini alır ve içerisinde, karşılığında
konuşmacıların söylemsel becerilerini kendi ellerine aldığı, sürdürdü-

394 Bu konuya ve yargılama usulünün genel seyrinin analitik olarak listelenmesine
dair “tahmine dayalı söylem” hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Sauer, a.g.e., s.
88 vd.
395 Bkz. Sauer, a.g.e., s. 103.
396 Bu konu hakkında bkz. Benett/Feldman, Reconstructing Reality in the Court-
room. Justice and Judgement in the American Culture, 1981.
397 Buraya dair bkz. Jackson, Law, Fact and Narrative Coherence, 1988.

313