Page 237 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

formülasyonlar gerektirir. Nitekim norm koyucu ve normun muhatap-
ları normun konusunu referans gösterebiliyor olmalıdır (…).” 164 Bu
dilsel normların bağlayıcı bir karaktere bürünmeleri ve sebeplerini
dilsel ihtilafta bulmaları tipik bir durumdur. 165

Normatif itki varlığını, yalnızca eleştiri ve düzeltmeleri yönlendiren ve
kullanım anlamlarını oluşturan eleştiri ve düzeltme pratiklerine borçludur.
Bunların başında her şeyden önce dil kullanımına ilişkin normların ve kural-
ların sorumluluğuna dair yarattığı etki ve bu etkiyi sürdürmesi gereken ve dil
kullanımının anlam temeline ilişkin semantik sezgileri şekillendiren “eği-
166
tim” , öğretim ve uygulama yer alır. Fakat bu etki, sadece zihinsel ve sos-
yal yetkinliğin uygun şekilde yayılması ile uyumluluğu ödüllendiren norma-
tif çevre baskısı sayesinde devam ettirilir. “Eğer bir kişi ‘kaplan’ kelimesini,
başkaları tarafından anlaşılabilecek şekilde kullanabiliyorsa, (...) (yani insan-
lar ona kaplanın ne olduğunu bilmediğini, ‘kaplan’ kelimesinin anlamını
bilmediğini vesaire söylemiyorlarsa) bu kişinin ‘kaplan’ kelimesini edindiği-
167
ni (erworben) söyleriz.” Bu noktada “anlam bilgisinin”, “anlam” olarak
168
adlandırılan gizemli bir nesneyle ilgili olmadığını görmek önemlidir.

164 Wimmer, Sprachkritik und reflektierter Sprachgebrauch, in: Sprache und Litera-
tur 1983 s. 3 vd., 7. Wimmer norm formülasyonlarının meta-dile dair karakteri-
ni ön plana alırken Gloy daha çok dilsel normallik beklentisine ilişkin bağlantı-
ya odaklanır. Bu durum da “normların kişiler arasında sosyal bir geçerliliğe sa-
hip olmasıyla birlikte bir anlam ölçütü olma karakterine” işaret eder. (Gloy,
a.g.e., s. 7 vd., 31). “Normlar amaçsal olgulardır; hedeflenirler veya başkaları
tarafından (normatif beklentiler şeklinde) deneyimlenirler ve bir şeyi yapmak
veya yapmaktan kaçınmak için belirli yükümlülükler yüklerler. Bu tür anlam
yapıları olarak normlar, çoğu durumda dilsel hadiselerin doğasından sorumlu
tutulan dilsel pratiğin yorumlayıcı konseptlerini oluştururlar.” (Gloy, a.g.e., s.
27 vd., 28).
165 Wimmer, a.g.e., s. 8.
166 Ayrıca bkz. Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, §§ 5 vd. Ay-
rıca bkz. Schulte, Wittgenstein. Eine Einführung, 1989, s. 143 vd.; ayrıca bkz.
Glüer, Sprache und Regeln. Zur Normativität von Bedeutung, 1999, s. 153 vd.
167 Putnam, Die Bedeutung von „Bedeutung“, 1990, s. 65.
168 Ayrıca bkz. Putnam, a.g.e., s. 94.

235