Page 238 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 238
YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ
Holizm, semantik yetkinlik unsuru üzerinden dahi, gizli kapaklı
bir anlamın normatifliğinden bağımsız bir temel oluşturmaz. Öte yan-
dan bir beceri olarak anlam bilgisi, yalnızca davranış şekilleri ve ka-
naatlerden oluşur; konuşmacının diğer insanlarla paylaştığı bu davra-
nış şekilleri ve kanaatler, o insanların da bu davranış şekillerini ve
kanaatleri kabul etmeleri, karşılık vermeleri temeline dayanır; bunlar,
ancak bu yolla ortak olarak sürdürülebilirler. 169 “Benimseme süreçle-
170
rinin ürünleri olarak dil normları söylemsel şekilde oluşturulur.”
“Böylece, dil normları söylemsel olarak aracılık edilmiş ve sosyal
olarak dengelenmiş bir dil bilincinin deontik birimleri olarak görülebi-
lirler.” 171
Buna göre, dil normlarına dayanan semantik uyum “baskısı”, katı-
lımcıların mümkün olduğunca sorunsuz ve sosyal açıdan başarılı bir
iletişim kurmaları adına da kullanılır. 172 Öyleyse, kendine özgü dil
kullanımı ve yorum külfetine dair asgari açıklamalarla, dilsel anlaş-
maya katılanları kendi kelimeleriyle bir noktaya mümkün olduğunca
sorunsuz bir şekilde ulaştıran, iletişimdir. Demek ki dil normlarının
etkililiği, “formüle edilebilirlik ve bu normların dilsel-iletişimsel akta-
rımı olgusuna değil, muhataplar tarafından bu normların uygulanma-
sına ‘bağlıdır’.” 173 “Bunun sonucu olarak hiçbir teori, genel olarak
veya mevcut olan norm-formülasyonları aracılığıyla yahut tamamen a
169 Kurala uygunluğun ve normatifliğin bu yapısı için bkz. Lewis, Konventionen.
Eine sprachphilosophische Abhandlung, 1975. “Lewis’in standart açıklaması”
için ayrıca bkz. Glüer, Sprache und Regeln. Zur Normativität von Bedeutung,
1999, s. 23 vd.
170 Gloy, Sprachnormen als ‘Institutionen im Reich der Gedanken’ und die Rolle
des Individuums in Sprachnormierungsprozessen, in: Mattheier (ed.), Norm
und Variation, 1997, s. 27 vd., 31.
171 Gloy, a.g.e., s. 27 vd., 32.
172 Bu konuda bkz. Rudi Keller, Sprachwandel, 1994, s. 116 vd.
173 Gloy, Sprachnormen als ‘Institutionen im Reich der Gedanken’ und die Rolle
des Individuums in Sprachnormierungsprozessen, in: Mattheier (ed.), Norm
und Variation, 1997, s. 27 vd., 28.
236