Page 135 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

filozof Jean-Francois Lyotard adaleti postmodern felsefenin ana soru-
su olarak kabul etmiştir.

a) Dil Oyunlarının Eş-Ölçülemezliği

Lytoard şu sorudan yola çıkar: “Bir önerme (Satz) ‘oluşturulur’.
Peki, bu önerme devamındaki diğer önermelere nasıl bağlanabilir?” 304
Sorun şu ki, (önermeleri birbirine) bağlama (işinde) çatışmadan kaçı-
nılamaz çünkü daha fazla bağlantı konusundaki anlaşmazlığa hakem-
lik edecek evrensel bir söylem türü (Diskursart) yoktur. Lytoard, aşa-
ğıdakileri, düşüncesinin temel taşları olarak tanımlamaktadır:

“Okuru (…); düşüncenin, bilişin, etiğin, siyasetin, tarihin, varlığın cüm-
leler arasındaki bağlantılarda vakadan vakaya değiştiğine ikna etmek. Yüz-
yıllar boyunca ‘hümanizmin’ ve ‘insan bilimlerinin’ içine işlemiş olan ön-
yargıyı çürütmek: yani, ‘insanın’ var olduğu, insanın kendi amaçları için
kullandığı bir ‘dilin’ var olduğu, bu amaçlara ulaşmadaki başarısızlığın dil
üzerinde yeterli kontrolün olmamasından‚ yani ‘daha iyi’ bir dil aracılığıyla
dil üzerinde kontrolün eksikliginden kaynaklandığını. Felsefeyi iki karşıt
görüşte olanın tartışması çerçevesinde savunmak ve örneklendirmek: dışarı-
dan ekonomik söylemle (mübadele, sermaye) ve içeriden akademik söylemle
(ana düşünce). Önermelerin bir araya getirilmesinin sorunlu olduğunu ve
tam da bu sorunun politika olduğunu göstererek: ‘entelektüellerin’ ve politi-
kacılarınkınden ayrı bir felsefi politika inşa etmek. Çelişkiye tanıklık et-
305
mek.”
Kendisiyle özdeş, tekdüze ve homojen bir dil fikrine karşı Lyotard
burada, henüz gerçekleşmemiş olan göreli ve kuantum mekaniğine
dair devrime çağrıda bulunur. Postmodern bilgide genel olarak tek bir
dil miti yerine, heterojen dil oyunları ve söz edimlerinin çoğulluğu ile
çatışan önerme-kural sistemlerinin çokluğunu ve rekabetini ortaya
koyar. Önermeler birbirine zincirin halkaları gibi bağlanmalıdır. Nite-

304 Lyotard, Der Widerstreit, 1987, s. 10.
305 A.g.e., s. 11 vd.

133