Page 126 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

“Günther tarafından geliştirilen amaca uygun uygulama modeli, hukuk
kurallarının belirsizliğini, tarafsız norm uygulaması ilkesinin semantik bir
refleksi olarak anlaşılabilir kılma fırsatı sunmaktadır. Hukukun uygulanması
zemininde, belirsiz olanın basitçe belirlenmiş gibi gösterilmesinden daha
dehşet verici bir şeyin olamayacağını bize öğreten yalnızca tarihsel deneyim
değildir. Bir hukuk devletinde usuller, tarafların başlangıçta iddialarına iliş-
kin olarak yaptıkları tespitlerin adil yargılama koşullarına bağlı kalınarak
azaltılması mümkün olacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu şekilde, yargılama-
lara tarafsızlık bakış açısı getirilebilir. Bu nedenle ‘Belirsizlik’, adalet ara-
yanları adaleti sağlamaya yönelik usullerin fiili olarak uygulanmasına yön-
279
lendiren ilişkisel bir kavramdır (Relationsbegriff).”
Klaus Günther, elverişlilik ilkesiyle bir normu uygularken sadece
çatışan tüm normların değil, aynı zamanda durumun tüm koşullarının
da dikkate alınmasını gerekli görerek, maddi açıdan belirsiz kararların
üretilmesi için sadece usuli bir kriter sunmaktadır. Ancak ‘her şey’
hesaba katılamayacağı için bu gerekliliğin ciddi ikna edicilik vasfı,
pratikte uygulanamaz olması nedeniyle reddedilmektedir. 280 Tutarlılık,
bir somut olay hakkında karar vermesi gereken hâkim için kesinlikle
mevcut değildir, çünkü somut kararda diğer tüm kararların sınırları
belirlenemez veya bu kararlar tümüyle tanınamaz. Hukuk sisteminin
birbirinden kopuk bireysel karar alma süreçlerine dönüşmesini engel-
lemek için “bunun yerine (statt dessen)” 281 başka bir şey yapılmalıdır.
Yapılacak şey, katılımcıların kendi sorunlarının diğer kararlarla olan
sistematik bağlantısını çözmeye yönelik ihtilaflarından kaynaklı moti-
ve oldukları bir usulün uygulanmasıdır. Ancak yasal hukuk devleti
anlayışını bir kenara bırakıp kanunun uygulanmasını hukuk devletinin
gerekliliklerine göre değerlendirdiğimizde, usulün kendi içerisinde yer
alan özel rasyonaliteye ulaşabiliriz.

279 A.g.e., s. 358.
280 Luhmann, Das Recht der Gesellschaft, 1993, s. 355.
281 A.g.e., s. 356.

124