Page 329 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 329
310 7. Hukuki Muhakeme Yöntemleri
sek Mahkeme, ülserin tek başına yeterli neden teşkil ettiği kaybın ilgili kısmından sürü-
cüyü sorumlu tutmamıştır. Bu kararın nedeni, trafik kazasının kayıp için bir gerekli
neden olmamasıydı. Karar, aşağıdaki iki kıyas arasında bir seçim olarak görülebilir
(karşılaştırma için: Hellner 1972b, 166).
1. Kıyas: Çalışma gücü kaybına yol açan trafik kazası ve yaşlılık gibi normal bir du-
rum olmak üzere birbiriyle çatışan iki yeterli nedenin olduğunu varsayalım. Tazminat
yalnızca mağdurun gerçek geliri ile herhangi bir kazada yaralanmamış olan aynı yaştaki
vb. bir erkek olması durumunda kazanacağı gelir arasındaki farkı içerecektir. Sonuç
olarak, incelenmekte olan davada, yalnızca benzer bir farkın (gerçek gelir ile herhangi
bir kazada yaralanmamış olan hasta bir çalışanın varsayımsal geliri arasındaki farkın)
tazmin edilmesi gerekmektedir.
2. Kıyas: Bunun yerine, bir trafik kazası ve başka bir kişinin kasıtlı veya ihmalkâr
eylemi (ör. mağduru zehirlemek) gibi birbiriyle çatışan farklı bir çift yeterli nedeni ele
almamız gerektiğini varsayalım. Kazadan sorumlu kişi, haksız fiil işleyen diğer kişinin
sorumluluğuna bakılmaksızın, tam tazminat ödemek zorunda kalacaktır. Sonuç olarak,
incelenmekte olan davada, mağdurun hastalığına rağmen tam tazminat verilmesi haklı-
dır.
Yüksek Mahkeme 1. Kıyası tercih etmiştir. Mahkemenin muhakemesi, bazı öncüller
eklenerek mantıksal olarak doğru olan aşağıdaki çıkarıma dönüştürülebilir.
(1) Tartışmasız bir hukuki norm; şimdi Hak- Motorlu bir araç ile trafikte zarara neden olan bir
sız Fiil Sorumluluğu Kanunu’nun 2. kıs- kişi, zararı ancak ve ancak bunun hukuki bir daya-
mının 1. maddesiyle ve Araç Trafik So- nağı varsa tazmin etmekle yükümlüdür.
rumluluğu Kanunu’nun 18. maddesiyle
karşılaştırınız.
(2) Tartışmasız bir öncül: geleneksel yeterli- Kişinin fiili ile zarar arasındaki nedensellik bağının
lik kuralı yeterli olması hâlinde, haksız fiil işleyen kişinin
mevcut zararı tazmin etmesi gerektiği sonucuna
varılmasının hukuki bir dayanağı mevcuttur.
(3) Tartışmasız bir öncül: olgusal gerçeklerin A’nın kullandığı bir aracın neden olduğu trafik
bir tanımı kazasında yaralanan B, çalışma gücü kaybına
uğramış ve dolayısıyla gelirinin bir kısmını kay-
betmiştir. Kısa bir süre sonra, kazada yaralanmamış
olsaydı dahi kendisini çalışamayacak hâle getirecek
bir mide ülseri rahatsızlığı olduğu tespit edilmiştir.
(4) Ek ve makul bir öncül: yürürlükteki Çalışma gücü kaybı nedeniyle B’nin uğradığı
kanunun bir açıklaması zararın A tarafından tazmin edilmesi gerektiği
sonucuna varmak için başka hiçbir hukuki dayanak
bulunmamaktadır.
(5) Mahkeme kararının ima ettiği ek bir Bir kimse bir başkasının fiilinden dolayı zarara
öncül: genel ve yerleşik bir medeni hukuk uğrarsa, ancak aynı zarara emeklilik yaşına gelmesi
normu gibi normal bir durum neticesinde de uğrayacaksa,
bu fiil ile kayıp arasındaki nedensellik bağı yeterli
değildir.
(6) Mahkeme kararının işaret ettiği ek bir Somut dava (burada A’nın kullandığı bir aracın
öncül: bir kıyasın ilgi düzeyine yönelik bir neden olduğu trafik kazasında yaralanan B’nin,
tahmin gelirinin bir kısmını kaybetmiş ancak mide ülseri