Page 329 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 329

310                                             7. Hukuki Muhakeme Yöntemleri

                         sek Mahkeme, ülserin tek başına yeterli neden teşkil ettiği kaybın ilgili kısmından sürü-
                         cüyü  sorumlu  tutmamıştır.  Bu  kararın  nedeni,  trafik  kazasının  kayıp  için  bir  gerekli
                         neden  olmamasıydı.  Karar,  aşağıdaki  iki  kıyas  arasında  bir  seçim  olarak  görülebilir
                         (karşılaştırma için: Hellner 1972b, 166).
                            1. Kıyas: Çalışma gücü kaybına yol açan trafik kazası ve yaşlılık gibi normal bir du-
                         rum olmak üzere birbiriyle çatışan iki yeterli nedenin olduğunu varsayalım. Tazminat
                         yalnızca mağdurun gerçek geliri ile herhangi bir kazada yaralanmamış olan aynı yaştaki
                         vb.  bir  erkek  olması  durumunda  kazanacağı  gelir  arasındaki  farkı  içerecektir.  Sonuç
                         olarak, incelenmekte olan davada, yalnızca benzer bir farkın (gerçek gelir ile herhangi
                         bir kazada yaralanmamış olan hasta bir çalışanın varsayımsal geliri arasındaki farkın)
                         tazmin edilmesi gerekmektedir.
                            2. Kıyas: Bunun yerine, bir trafik kazası ve başka bir kişinin kasıtlı veya ihmalkâr
                         eylemi (ör. mağduru zehirlemek) gibi birbiriyle çatışan farklı bir çift yeterli nedeni ele
                         almamız gerektiğini varsayalım. Kazadan sorumlu kişi, haksız fiil işleyen diğer kişinin
                         sorumluluğuna bakılmaksızın, tam tazminat ödemek zorunda kalacaktır. Sonuç olarak,
                         incelenmekte olan davada, mağdurun hastalığına rağmen tam tazminat verilmesi haklı-
                         dır.
                            Yüksek Mahkeme 1. Kıyası tercih etmiştir. Mahkemenin muhakemesi, bazı öncüller
                         eklenerek mantıksal olarak doğru olan aşağıdaki çıkarıma dönüştürülebilir.

                         (1)  Tartışmasız bir hukuki norm; şimdi Hak-  Motorlu  bir  araç  ile  trafikte  zarara  neden  olan  bir
                            sız  Fiil  Sorumluluğu  Kanunu’nun  2.  kıs-  kişi, zararı ancak ve ancak bunun hukuki bir daya-
                            mının  1.  maddesiyle  ve  Araç  Trafik  So-  nağı varsa tazmin etmekle yükümlüdür.
                            rumluluğu  Kanunu’nun  18.  maddesiyle
                            karşılaştırınız.
                         (2)  Tartışmasız  bir  öncül:  geleneksel  yeterli-  Kişinin fiili ile zarar arasındaki nedensellik bağının
                            lik kuralı                     yeterli  olması  hâlinde,  haksız  fiil  işleyen  kişinin
                                                           mevcut  zararı  tazmin  etmesi  gerektiği  sonucuna
                                                           varılmasının hukuki bir dayanağı mevcuttur.
                         (3)  Tartışmasız bir öncül: olgusal gerçeklerin   A’nın  kullandığı  bir  aracın  neden  olduğu  trafik
                            bir tanımı                     kazasında  yaralanan  B,  çalışma  gücü  kaybına
                                                           uğramış  ve  dolayısıyla  gelirinin  bir  kısmını  kay-
                                                           betmiştir. Kısa bir süre sonra, kazada yaralanmamış
                                                           olsaydı dahi kendisini çalışamayacak hâle getirecek
                                                           bir mide ülseri rahatsızlığı olduğu tespit edilmiştir.
                         (4)  Ek  ve  makul  bir  öncül:  yürürlükteki   Çalışma  gücü  kaybı  nedeniyle  B’nin  uğradığı
                            kanunun bir açıklaması         zararın  A  tarafından  tazmin  edilmesi  gerektiği
                                                           sonucuna varmak için başka hiçbir hukuki dayanak
                                                           bulunmamaktadır.
                         (5)  Mahkeme  kararının  ima  ettiği  ek  bir   Bir  kimse  bir  başkasının  fiilinden  dolayı  zarara
                            öncül: genel ve yerleşik bir medeni hukuk   uğrarsa, ancak aynı zarara emeklilik yaşına gelmesi
                            normu                          gibi normal bir durum neticesinde de uğrayacaksa,
                                                           bu fiil ile kayıp arasındaki nedensellik bağı yeterli
                                                           değildir.
                         (6)  Mahkeme  kararının  işaret  ettiği  ek  bir   Somut  dava  (burada  A’nın  kullandığı  bir  aracın
                            öncül: bir kıyasın ilgi düzeyine yönelik bir   neden  olduğu  trafik  kazasında  yaralanan  B’nin,
                            tahmin                         gelirinin  bir  kısmını  kaybetmiş  ancak  mide  ülseri
   324   325   326   327   328   329   330   331   332   333   334