Page 587 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

ÖZET

Alman Anayasası’nın 92. maddesi hâkimlere yargı yetkisi tanı-
maktadır. Almanca “yetki (Gewalt)” kelimesinin iki kökü vardır: Vis

ve postestas . Başka bir deyişle, “yetki”, gerekçeden kaçan kötü bir
güç olarak negatif veya otoritenin iyi yönetimi olarak pozitif kodlana-
bilmektedir. Bu noktada örneğin, İngilizce’deki authority, force ve
violence sözcükleri arasındaki ayrım anlaşılır olacaktır. Eğer hukukçu-
lar dilimizde ve dolayısıyla dünyamızda “hüküm sürüyorlarsa (gewal-
ten)”, o zaman bu soruyu tekrar tekrar sormalıyız: Haklı mı haksız mı?

1. Problem ve Metot
Birçok hukukçu, hukukun görünmez elinin, birçok kişinin anlaş-
mazlığından herkes için en iyisini çıkardığına inanmaktadır. Ancak,
ihtilaflı taraflar çoğu zaman, herkesin farklı bir şey istemesinin, kim-
senin istemediği bir karara yol açtığını hissetmektedir.

Kim haklı? Buna yine hukukçular karar vermelidir. Bu karara an-
cak onu anlayabildiğimiz ve doğrulayabildiğimiz zaman güvenmeli-
yiz. Bunun için bir kıstas olarak gerekçe kullanılmalıdır. Bu, hukukun
görünmez elinin bir parçasını görünür ve doğrulanabilir hale getirebi-
lir.

Gerekçe, yargı erkinin kararını hukuk devletinde metnin yapısına
yerleştirmektedir. Bu bir yandan kanunun emredeci metni, diğer yan-
dan yargısal hükmün özü arasında meşrulaştırıcı metin olarak yer al-
maktadır. Gerekçenin vazifesi, kanunun demokratik meşruiyetini so-
mut karara aktarmaktır. Yani meşruiyet aktarımına hizmet etmektedir.

 Çevirmen notu: “Vis” Latince “güç-kuvvet” ve “postestas” “yasal
güç/toplumsal otorite” anlamına gelmektedir.

585