Page 432 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

yasal hukuk devleti anlayışını terk ederek 207 yargılamaya dayalı bir
hukuk devleti anlayışı olarak yeniden formüle etmek gerekir. 208

Böylelikle usule ilişkin hukuk devlet anlayışı, iki bileşeninde bir deği-
şim yaşar. Usul kavramı (Verfahrensbegriff) ile ilgili olarak, eski anlayış,
209
maddi ve şekli hukuk arasındaki dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Bu
210
nedenle yargılama, mevcut hukuki durumu geriye dönük olarak uygula-
mayı amaçlar ve tüm usul sanatı (Verfahrenskunst), dosyaların hazırlanması
211
ve ustaca ele alınmasıdır. Yargılamanın yalnızca yargılama biçimlerinde
önceden tanımlanmış bir hukuki durumu kapsadığı fikri, bugün aşılmış sayı-
212
labilir. Yargılama usulü, öncelikle hukuki durumu oluşturur. Bu, yargıla-
213
manın sonuçlanmasından sonra uygulanır. Bu, şekli hukukun maddi huku-
ka tabi kılınmasını engeller. Ancak bu ilişkinin tersine çevrilme riski vardır.
Hukuk devleti kavramındaki yeni değişim bu soruna cevap verir nitelik-
tedir. Hukukun uygulanması noktasında hukuk devleti yetersiz kalır, zira
hukuk hâkim tarafından ve yargılama sonucu oluşturulur. Bu nedenle, norm-

207 Postpozitivist bir hukuk teorisi için programlı olarak formüle edilmiştir, So-
mek/Forgó, Nachpositivistisches Rechtsdenken, 1996, s. 357 vd.
208 Ayrıca bkz. Somek, Rechtssystem und Republik, 1992, s. 475 vd.
209 Ayrıca bkz. Somek, Rechtssystem und Republik, 1992, s. 376 ve Smid,
Rechtsprechung. Zur Unterscheidung von Rechtsfürsorge und Prozeß, 1990.
210 Ayrıca bkz. Pawlowski, Aufgaben des Zivilprozess, in: Zeitschrift für Zivilpro-
zess 80 (1967), s. 345, 346 vd., 349 ve Smid, Rechtsprechung. Zur Untersc-
heidung von Rechtsfürsorge und Prozess, 1990, s. 110.
211 Bu bağlamda ayrıca bkz. Nörr, Naturrecht und Zivilprozess. Studien zur Gesc-
hichte des deutschen Zivilprozessrechts während der Naturrechtsperiode bis
zum beginnenden 19. Jahrhundert, 1976, s. 18 vd. ve Schaper, Studien zur
Theorie und Soziologie des gerichtlichen Verfahrens, 1985, s. 29 vd.
212 Ayrıca temel olarak bkz. Pawlowski, Aufgaben des Zivilprozesss, in: Zeitsch-
rift für Zivilprozess 80 (1967), s. 345, 346 vd., 349; Smid, Rechtsprechung. Zur
Unterscheidung von Rechtsfürsorge und Prozeß, 1990, s. 110 ve Somek,
Rechtssystem und Republik, 1992, s. 376 vd.
213 Ayrıca temel olarak bkz., Somek, Rechtssystem und Republik, 1992, 4. Bölüm,
s. 441 vd., özellikle 479 vd. ve Schaper, Studien zur Theorie und Soziologie
des gerichtlichen Verfahrens, 1985, s. 29 vd., özellikle s. 116 vd., 122.

430