Page 430 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

“Hukuk devletinin şekli güvencelerinin ikamesi olan maddi hukuk devleti,
‘objektif değerlere’ atıfta bulunarak ‘somut olay adaleti’ (Einzelfallgerech-
tigkeit) sağlar. Bununla birlikte, değer odaklı yargılama sorunu felsefede
objektif değer teorisi için ortak bir kavramın kullanılmamasından kaynakla-
nır. Sadece değerlere ya da ilkelere dayanan kararlar, hiçbir şekilde objektif
sonuçlara yol açmazlar. Aksine esas olarak karar verme organlarının görüş-
leri doğrultusunda şekillenirler ve hukuk güvenliği sağlayamazlar. Değer
teorisinin doğasında temelde antidemokratik bir eğilim vardır, çünkü değer-
lendirme meselelerinin (Wertungsfragen) birkaç, özellikle nitelikli karar
verme organı tarafından objektif olarak karara bağlanması durumunda, de-
198
mokrasi en iyi ihtimalle gereksiz, en kötü ihtimalle irrasyonel olacaktır”.
Hukuk devleti krizi, kanunun sınırlı yönlendirme kabiliyetine ve
mahkemelerin objektif değerlere erişim olanağından mahrum olmala-
rına rağmen, kanunun hakimiyetine dayanan eski liberal anlayışa geri
dönülememesinden kaynaklıdır. Buna karşın hukuk devletinin maddi
aşamasında ortaya çıkan devlet faaliyetinin artması ve mahkemeler
için artan yönlendirilme gereksinimi ile, şekli hukuk devletinin teknik
standartlarının gerisinde kalmayacak şekilde başa çıkılmalıdır.
Bu sorunun çözümü, yeni bir yaklaşım gerektirir, bu yaklaşımda
farklı tanımlar önerilmektedir: usul hukuku, 199 medya hukuku, 200 ref-
leksif hukuk 201 vb. Bu kavramsal farklılıklara rağmen 202 , her ha-

198 Calliess, Prozedurales Recht, 1999, s. 69.
199 Ayrıca bkz. Wiethölter, Entwicklung des Rechtsbegriffs, in: Gessner/Winter
(eds.), Rechtsformen der Verflechtung von Staat und Wirtschaft, 1982, s. 38 vd.
“Prosedürel (usuli)” kelimesi, bir hakikat teorisi olarak söylem teorisine yapılan
atıfla ilişkilidir, bkz. Calliess, Prozedurales Recht, 1999, s. 216, dn. 161 ve
Tschentscher, Prozedurale Theorien der Gerechtigkeit, s. 132 vd.
200 Görlitz, Mediales Recht als politisches Steuerungskonzept, in: Görlitz (ed.),
Politische Steuerung sozialer Systeme, 1989, s. 13 vd.
201 Teubner, Reflexives Recht, in: ARSP 1982, s. 13 vd.; Teubner, Recht als auto-
poietisches System, Frankfurt am Main 1989, Bölüm 5; Teubner/Willke, Kon-
text und Autonomie: Gesellschaftliche Selbststeuerung durch reflexives Recht,

428