Page 324 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

mantasyon teorisine, hukuk uygulayıcısının hukuk bilimi için gerekli
olan farklı değerlendirmelerinin ve (öznel) kanaatlerinin nesnelleşti-
rilmesini sağlama görevini yüklemektedir. 420

Neumann’ın doğru bir şekilde tespit ettiği gibi, hukuki argüman-
tasyon teorisi “ne altlama dogması (Subsumtionsdogma) açısından ne
de hukuki irrasyonalizm (akılcılığa dayanmayan kararcılık) açısından
ele alınan bir konudur”. 421 Hukuki irrasyonalizm için, argümantasyon
kurallarının “pejoratif anlamda retorik” 422 aracılığıyla “cephe çalışma-
sı” olarak öncelikli bir anlamı vardır. Ama altlama dogması, yolu be-
lirlemek için en azından “makul gerekçelendirme teorisi” olarak bir
argümantasyon teorisine ihtiyaç duyar 423 ancak hukukun sağlanması
için bu gerekli değildir: “İddia edilmiş bir şeyin bilgisi, bilgiye erişim-
le kendi kendini meşrulaştırır”. 424 Öte yandan, hukuki argümantasyon
teorisi, “yargı kararının ne kanunun salt bir ‘uygulaması’ ne de yargı-
nın keyfi eylemi olarak anlaşılması ve özellikle burada da savunulan
üçüncü bir bakış açısı bakımından önemlidir. Yani yargı kararı (ta-
mamen) kanunla belirlenmiş bir karar olmamakla birlikte rasyonel
(rasyonel olarak gerekçelendirilebilir) bir karar olarak ortaya çıkar.” 425
Bu bakış açısına göre, bir kararın gerekçelerinin açıklanmasının ba-
ğımsız ve kritik bir önemi vardır: 426 “Eğer hukukun belirli bir karar
alma prosedürü dışında doğruluğu yoksa, o zaman bu (doğruluk), en

420 Ayrıca bkz. Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, 1978, s. 27.
421 Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 2.
422 Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 3.
423 Bununla birlikte, açıklama ve dolayısıyla doğrulama gerekliliği için, Neumann,
Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 3’ün aksine, kararların gerekçelendi-
rilmesini tümdengelime-kıyasa dayalı bir altlama modeli için de meşru kılmak-
tadır.
424 Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 3.
425 Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 2 vd.
426 Ayrıca devamında bkz. Neumann, Juristische Argumentationslehre, 1986, s. 6
vd.

322