Page 262 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

bir iddiada bulunmaktadır. Amaç, iletişimsel fenomenler ve dilin top-
lumsal bağlamdaki performansları hakkında niteliksel genellemeler
yapmaktır.” 238

Bununla birlikte etnometodolojiye kadar uzanan konuşma analizi-
nin 239 odak noktası, resmi usuller ile “dilsel ve dilsel olmayan etkile-
şimlerin sosyal organizasyonunun prensiplerine” dayanmaktadır. Bu-
nun materyali, iletişimsel hadiselerin ayrıntılı “doğal protokolleri”dir.
“Etkileşim dizilimine yapılan bireysel katkıların sırası, etkileşimleri
anlamlı bir şekilde birbirine bağlayan ve böylece ‘devam etmelerini
sağlayan’ ve eş zamanlı olarak etkileşime girenler için bunları özellik-
le anlamlı etkileşimler olarak nitelendiren mekanizmalar dikkate alı-
narak incelenir”. Bunu açıklamak için konuşma analizi, usule katılan-
ların perspektifini esas alır. Zira etkileşimin anlamı ancak usule katı-
lanlar aracılığıyla ve ancak onlar için ortaya çıkar, fakat sistematik
taleplerine uygun bir şekilde konuşma analizi, “ilgili katılımcıların
kişisel-psikolojik özellikleri” ile ilgilenmemektedir. Ve buna ilişkin
çalışmalar da belgelere dayananlarla sınırlı değildir. Daha ziyade bu-
rada, “farklı konuşmacılarla veya farklı sosyal bağlamlarla ilişkili ola-
rak çok az değişiklik gösteren genel, kurumsallaşmış konuşma kalıpla-
rı” olarak anlaşılan etkileşim kalıplarının “sosyal tipolojisi” 240 söz
konusudur. 241

238 Hoffman, Kommunikation vor Gericht, 1983, s. 9.
239 Açıklamaya dair bkz. Kallmeyer, Konversationsanalyse, in: Studium Linguistik
1, 1979, s. 1 vd. Örnek olarak bu analize dair bkz. Wolff/Hermann Müller,
Kompetente Skepsis. Eine konversationsanalytische Untersuchung zur
Glaubwürdigkeit in Strafverfahren, 1997.
240 Reiner Keller, Konversationsanalyse, ILMES − Internet-Lexikon der Methoden
der empirischen Sozialforschung, http://www.lrz-muenchen.de/-
wlm/ilm_k9.htm, 1996.
241 Eberle, Ethnomethodologische Konversationsanalyse, in: Hitzler/Honer (eds.):
Sozialwissenschaftliche Hermeneutik. Eine Einführung, 1997, s. 245 vd., 255.

260