Page 203 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

sorarız. Tüm bu hususları bir araya getirdiğimizde, konuşmacı için “bekâr
(erkeğin)”, evli olmasına rağmen bekâr hayatındaki zevklerinden vazgeçmek
istemeyen evli bir erkek anlamına geldiği kolaylıkla fark edilir. Konuşmacı,
“Bir kez bekâr olan her zaman bekardır.” nitelemesiyle bizi bu konuda des-
tekleyebilir.

c) Yorumda İyi Niyet Prensibi

Semantik holizm, yalnızca diğer kişinin kendi ifadeleriyle ne söy-
lemek istediğini anlamayı mümkün kılmakla kalmaz. Öte yandan dil-
sel ifadelerin, yegâne belirleyici anlamı olarak, kazandığı tek bir an-
lamı olduğuna karar vermeye de engel olur. İlk bakışta karmaşık gö-
rünen “yeşil” kelimesinin kullanım örneğinden de anlaşılacağı gibi,
bundan farklı olan her kullanıma, ifadenin kullanıldığı bağlamdan
yeni bir anlam kazandırılır.

Bunun için, en başta düpedüz absürt görünen “bekar (erkek)” ifadesinin
kullanılması örneğinde görüldüğü gibi, diğer kişinin hangi konudan bahsetti-
ğini ve ne yaptığını çok iyi bildiğini varsaymak yeterlidir. Bunun için de
sırasıyla diğer kişinin genel olarak dünyada bizden farklı şekilde hareket
etmediğini, düşüncelerini ve kanaatlerini genel olarak bizimle aynı çizgide
78
oluşturduğunu farz etmemiz kâfidir. Bu “yorumda iyi niyet prensibi” bizi,
mümkün olduğunca ifadelerin anlamını aramaya sevk eder. Bunun netice-
sinde, “kuşkusuz kendi anlayışımıza göre doğru bulduğumuz şeyin ne oldu-
ğuna bağlı olarak makul bir şekilde mümkün ise, (...) konuşmacılar haklıdır.
Bu yaklaşımı haklı çıkaran şey, tıpkı fikir birliği gibi fikir ayrılığının da sa-
dece geniş çaplı bir uzlaşma zemininde anlaşılır olduğu gerçeğidir. Bu ilke,
dile uygulandığında şu anlama gelir: Birlikte ne kadar çok cümleyi kabul
eder ya da reddedersek (bir yorumlama aracı vasıtasıyla olsun ya da olma-

78 Yalnızca “anlamanın şartları” bakımından bu prensip için bkz. Stüber, David-
sons Theorie sprachliche Verstehens, 1993, s. 144 vd.; ayrıca Schädler-Om,
Der soziale Charakter sprachlicher Bedeutung und propositionaler Einstellun-
gen, 1997, s. 54 vd.

201