Page 154 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

dır. 358 Bu noktada ancak somut prosedürlerde farklı rasyonelliklerin
uyumlaştırılmasıyla belirsizliğin azaltılması olarak anlama hususunun
ana hatları belirlenebilir.

Hukuku çoğul hedeflerin optimizasyonu (Optimierung) 359 için el-
verişli bir koşul olarak anlamak isteyenler, hukuka pratikteki kararlar
için belirli bir yönlendirme kabiliyeti de tanımalıdır. Hukukun artık
uygulayıcı bir yaptırım değil, heterojen söylemlerin uyumlaştırılması
(Kompatibilisierung) olduğu kabul edilirse, bu ancak belirli bir argü-
mantasyon kültürü çerçevesinde hukukun dilsel oluşu (Sprachlichkeit)
ile bağlantı kurulmak suretiyle gerçekleştirilebilir. Postmodern hukuk
teorisinden bu sonucun çıkarılamaması, pozitivizm eleştirisinin eksik-
liklerinden ve yüzeyselliğinden kaynaklanmaktadır. Salt bir ideoloji
eleştirisi (Ideologiekritik), pozitivist hukuk normu teorisinin özünü bu
teoride de devam eden bir temel olarak geride bırakmaktadır.
Buna göre somut bir kararın, ancak esasen mevcut olduğu kanun
metninden türetilebileceği düşünülebilir. Postmodern hukuk teorisi, dil
teorisine ilişkin varsayımların savunulamazlığını belirterek bu modele
yalnızca olumsuz bir bakış açısı getirmektedir 360 . Ancak pozitivist
hukuk normları modeliyle, kanuna bağlılık meselesini çözme olasılığı
da aynı anda ortadan kalkmaktadır. Bunun yerini, hukuk devletine
bağlılığın bir gereği olan iktidarı kritik etme unsurunu görmezden
gelerek konusu daraltılan bir hukuki söylem almaktadır.

358 Ancak Ladeur, bazı önemli dogmatik sorular için otopoietik paradigmanın
sonuçlarını çoktan ortaya koymuştur. Temel haklar teorisi için, örneğin bkz.
a.g.e., s. 176 vd. ve çevre hukuku ve tehlikelerin önlenmesi alanında bkz. La-
deur, Das Umweltrecht der Wissensgesellschaft, 1995.
359 Ladeur, „Abwägung“ – ein neues Rechtsparadigma?, in: ARSP 1983, s. 463
vd., 474.
360 “Araçsal dil anlayışının (instrumentelle Sprachauffassung)” eleştirisi ve özne
fikriyle bağlantısı için bkz.: A.g.e., s. 479 vd. ayrıca daha sık. Ladeur, Kon-
sensstrategien statt Verfassungsinterpretation?, in: Der Staat 1982, s. 391 vd.,
409 vd.

152