Page 324 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

(1) İçsel meşruluk kuralları ve kalıpları, benzerlere benzer muamele
etme şeklindeki şekli adalet ilkesine karşılık gelen evrenselleştirilebi-
216
lirlik ilkesinin (1.3’) 215 uygulandığı durumlardır. İçsel gerekçelen-
dirme kuralları ve kalıpları hukuki argümantasyonun ana iskeletini
oluşturur. Bu şekilde aynı ilke gerek genel pratik söylemin gerekse hu-
kuki söylemin temelini oluşturur.

(2) Hem genel pratik söylemde hem de hukuki söylemde ampirik
argümantasyon, her zaman önemli, çoğu zaman da belirleyici bir rol
oynar. Çoğunlukla normatif öncüllerde hemfikir olunurken, olgular
üzerinde tartışılır. Bu sebeple, teorik (ampirik) bir söyleme geçişe her
217
zaman izin veren bir kural (6.1), her iki söylem türünde de geçerlidir.
Gerekli olan ampirik bilginin çoğu zaman gereken kesinlikte elde edi-
lememesi her iki söylem türünde de ortaya çıkar. Ussal varsayım kural-
218
ları, her iki söylem türü için de bu yüzden gereklidir.
(3) Yorum kanonları olarak özetlenen bazı argüman kalıpları, açık-
landığı üzere, hukuki argümantasyonun ussal bir bağlılığına hizmet
eder. Diğer argüman kalıpları ise genel pratik tartışmanın türleridir. Me-
sela, tartışılan teleolojik argüman kalıbı (J.5) 219 genel çıkarım argüma-
nının (4.3) 220 bir şekli olarak görülebilir.

(4) Dogmatik hukuk bilimi, pratik söylemin bir hukuk düzeninin
varlığı koşulu altında kurumsallaşması olarak anlaşılabilir. Bu kurum-
sallaşma sayesinde, yalnızca genel pratik söylemin araçlarıyla mümkün
221
olmayacak kazanımlar elde edilebilir. Tartışma; zaman, kişi ve içerik
bakımından önemli bir gelişmede ilerler. Bu şekilde, karar alma süreci-
nin hem tutarlılığı hem de farklılaşabilirliği arttırabilir. İlki doğrudan

215 Bkz. yukarıda S. 85 vd., S. 217.
216 Bkz. yukarıda S. 248 vd.
217 Bkz. yukarıda S. 234, S. 261.
218 Bkz. yukarıda S. 234.
219 Bkz. yukarıda S. 271.
220 Bkz. yukarıda S. 227, S. 266.
221 Bkz. yukarıda S. 297 vd.

322