Page 79 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

Ancak bu başarısızlığa rağmen, tümdengelim yaklaşımının ortaya
çıkardığı sorun devam etmektedir. Kanuna bağlılık, dilin makullük
alanındaki (Plausibilitätsraum) mantıksal gerekliliklere riayet edilerek
gerçekleştirilebilir. Çünkü “hukuk bilimi aslında bir balığın suya ba-
ğımlı olduğu kadar dile bağımlıdır. Hukuk, yalnızca dilde ve yalnızca
dil aracılığıyla var olur.” 117 Çözüm yolunda ilerleyebilmek için dilsel
koşulların daha farklı bir şekilde ele alınması gerekmektedir.

B. Söylemsel Usul Merkezli Model

Hukuk bilimi için dilsel anlam sorunundan kaçmak mümkün de-
ğildir. Bunun yerine, bu alanı tam olarak tanımlamak gerekir. Proble-
min tanımlanması (Problemstellung), bilimdeki en önemli aşamadır.
Bilim teorisi konusundaki tartışmalarda Fransız filozof Deleuze, haki-
kat ölçütünü (Wahrheitskriterium) sorunun kendisine taşımayı bile
önermiştir. 118 Deleuze, buradaki meselenin öncelikle bir sorunun çö-
zümünün doğru ya da yanlış olup olmaması değil, sorunun bulunması
ve bu sorunun çözüme kavuşturulabilecek terimlerle ifade edilmesi
olduğunu vurgular. Şimdiye kadar bu sorun oldukça eksik bir tasnife
tabi tutulmuştur. Hâkim, ya kanunun nesnel anlamına yeterince itibar
edilmediğinden ya metindeki nesnel anlam çok yetersiz olduğundan,
yine de ahlak, adalet vb. değerler ile desteklenmek mecburiyetindedir.
Ancak hukuki kararın çıkış noktasında durum tam tersidir: mahkeme
çok az değil, aksine çok fazla anlam tespit eder. Çok sayıda kullanım
şekli, metnin karar aşamasına dâhil ettiği bir gösterge dizisi olan norm
metninin kendisiyle ilişkilidir.

Davanın her iki tarafı da, söz konusu normatif metnin kendi hukuki so-
runları için ne “söylediği” veya “ne anlama geldiği” konusunda oldukça
spesifik bir görüşe (Vorstellung) sahiptir. Ayrıca literatürde genellikle çok
sayıda dogmatik anlam açıklaması (Bedeutungserklärung) ve çok sayıda

117 Isensee, in: Grossfeld, Unsere Sprache. Die Sicht der Juristen, 1990, s. 52.
118 Deleuze, Bergson, 1989, s. 25.

77