Page 41 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

sorgulamak için, başvurmaz. Daha ziyade, mahkemelerin ne yapması
*
gerektiğini bir anlama teorisinden (Textverstehen ) türetir. Dolayısıyla
hukuki metinlerin anlamını hukuki argümantasyon uygulamasından
yola çıkarak sorgulamak yerine burada aksi bir şekilde, ilk olarak hu-
kuki metinlerin anlamına dair bir teoriye başvurulur. Buradan yola
çıkarak mahkemeleri bağlayacak esaslar belirlenir. Sadece hâkim ve
(uygulanacak) kanun metni vardır. (Hukuki) metot hâkime kanunun
sözünden kanunun tek doğru anlamına giden yolu göstermektedir.

Eğer hukuki metot geleneksel metodolojinin kendisinden bekledi-
ği performansı gerçekleştirmek istiyorsa, metodolojik adımların sıra-
sını, ön koşullarını, uygulamasını ve öncelik sırasını belirleyen açık
kurallar koyabilmelidir. Ancak bu şekilde metodoloji, tek doğru bilgi-
ye giden yolu tespit edebilecektir. Geleneksel öğreti, bu meselelerin
yorumun amacına ilişkin öğreti tarafından karara bağlandığını var-
saymaktadır. Ancak kanun koyucunun iradesine mi yoksa kanuna mı
bakılması gerektiği bilindiği takdirde, metodolojik kuralların sırası ve
öncelik sonralık ilişkisi de tayin edilebilecektir.

1. Kanun Koyucuya Giden Yol

a) Sübjektif öğretiye göre, metnin anlamı, metinde ifade edilen
veya tecessüm etmiş, dilbilimsel olarak önceden anlaşılmış bir irade-
8
den doğar. O halde hukuki yorumun konusu tek tip olarak düşünül-
müş iradedir ve hukuki yorum tarihsel bir olgunun ortaya konması
9
meselesidir . Bu durumda, irade de kanunun “içeriği” olarak kabul

* Çevirmen notu: Metnin anlamı.
8 Ayrıca bkz. Ennecerus Nipperdey, Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts,
1. Halbband, 15. Auflage 1959, s. 324 vd. Eleştirel bakış açısı icin bkz. Has-
sold, Wille des Gesetzgebers oder objektiver Sinn des Gesetzes-subjektive oder
objektive Theorie der Gesetzesauslegung, in: ZZP (94), 1981, s. 192 vd, 199,
207.
9 Ayrıca bkz. Rödig, Die Theorie des gerichtlichen Erkenntnisverfahrens, 1973,
s. 277 vd, özellikle s. 291; “Filolojik yorumlamanın ötesine geçen bir usul (...)

39