Page 284 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

eylemlerin toplamından daha fazlasıdır. Bu sebeple etnometodoloji,
hukuk psikolojisinden tamamen farklı bir sebeple, kendine özgü bir
şekilde biçimsel kalmaktadır. Bu eksiklik, varlığını içtihata borçlu
olduğunu unutmadan, bir kurum olarak içtihattan yola çıkan yargılama
sürecindeki iletişimsel eyleme dair bir söylem analiziyle giderilebilir.

c) Söylem Analizinin Perspektifi

Söylem analizi, içeriğine ve kurumsallaşmasına yönelik duyarsız-
311
lık geleneğine yenik düşmeden, hukuki eyleme dair pratik-yapısalcı
bir perspektifin etnometodolojik erdemini muhafaza etmektedir. Kural
olarak, söylem analizinin dikkati aynı zamanda “ceza yargılamaların-
da, gerçeklik tanımlarının sürekli ve istikrarlı bir şekilde üretilmesine
ve müzakere edilmesine, ayrıca yargılama sürecinin özelliklerinin
karşılıklı olarak gösterilmesine aracı olan iletişim prosedürlerine” yö-
neliktir. 312 Bununla birlikte etnometodoloji ve konuşma analizinin
aksine, söylem analizi hiçbir şekilde sadece bunları kayıt altına almak-
la ve göstermekle yetinmez. Daha ziyade, özellikle dilbilimsel söylem
analizi 313 , ampirik olarak temellendirilmiş bir dilsel eylem sistemati-
ğine dayanan temel anlayışına sadık kalarak, “ceza yargılamasını oluş-
turan ve gerçekleştiren somut söz edimlerini”; aynı zamanda “kapsa-
yıcı söz edimi stratejileriyle bağlantılarını ve kurumsal bağlamdaki

311 Fakat etnometodoloji tarafından bu husus adeta, pratiğe harici olarak dayatılan
bilimsel açıklamaların kötü alışkanlığı karşısındaki yaklaşımının ahlakı olarak
görülür. Konuya ilişkin etnometodolojinin “kurucusu” Garfinkel’in açıklamala-
rına bkz. Garfinkel, Studies in Ethnomethodology, 1967.
312 Löschper, Bausteine für eine psychologische Theorie richterlichen Urteilens,
1999, s. 340.
313 “Sosyal psikolojiye dair söylem analizi” hakkında bkz..: Potter/Wetherell,
Discourse and Social Psychology. Beyond Attitudes and Behaviour, etc. 1987;
Parker, Discourse Dynamics. Critical Analysis for Social and Individual Psyc-
hology, 1992; ayrıca bkz. Harré/Gillett, Discursive Mind, Thousand Oaks etc.
1994.

282