Page 244 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

lebilir. 189 Hukuki ihtilaflar çalkantılı olağanüstü halde, olağan halde
olduğundan farklı değildir. Hukuk metodolojisinin kurallarından orta-
ya çıkan sorular 190 ; norm metninin anlamını, sınırlandırma ve bağlantı
oluşturma yoluyla belirlemek için hukukla ilgili ihtilafın çıkış noktası-
nı oluşturan metinleri başka bağlamlarla ilişkilendirir. Bu noktada
hukuki eylemin semantik şartlarına dair “dilsel bağlantılardan” 191 yola
çıkılarak yapılan gerçekçi bir değerlendirme, hukuk uygulamasıyla
birlikte vuku bulan gerekçelendirme yükünün de tarafsız ve gerçekçi
şekilde uygun bir değerlendirilmesini mümkün kılmaktadır. 192

O halde normatiflik aslında dilin, tıpkı yeraltı kaynakları gibi çı-
karılabilecek, doğal bir ögesi değildir. Dil bir piyasa fenomenidir.
Meşruiyet orada bedelsiz olarak sağlanamaz. Ödemeler, argümanlarla
yapılır. Hukukçular, kararlarının uygulanmasında bu durumu bilmek-
tedirler. Ancak bu husus henüz teorik olarak kabul edilmiş değildir.

c) Hukuki Kararın Konusu Olarak Anlam Çatışması

Mahkemeler, kararları gerekçelendirme pratiğinde hukuki anlam
spekülasyonlarına dair direktiflerden yoksundurlar. Gerekçe metinle-
rinde, dil kurallarının bilgisi açıklanmamaktadır. Daha ziyade yargı-
lamaya katılanların argümanları sunulur, tartışılır ve değerlendirilir.
Uygulamadaki fiili prosedür, klasik öğretinin tek boyutlu yapılarından
çok daha karmaşıktır. Herhangi bir mahkemenin karar arşivi incelen-
diğinde, münferit kararlarda karar özeti niteliğindeki esas cümlenin ilk
sırada yer aldığı, gerekçe metinlerinde merkezi bir konuma yerleştiril-
diği göze çarpar. Karara bağlanacak somut olay, örneğin norm metni-

189 Genel bilgi için bkz. Davidson, Eine Kohärenztheorie der Wahrheit und der
Erkenntnis, in: Bieri, Analytische Philosophie der Erkenntnis, 1992, s. 271 vd.
190 Belirli araştırmalar için kullanılan “kısa tabirler” şeklindeki kurallara dair bkz.
Friedrich Müller, Juristische Methodik, 1997, para. 348 vd.
191 Ayrıca bkz. Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, § 130.
192 Temel bilgiler için bkz. Müller/Christensen/Sokolowski, Rechtstext und Textar-
beit, 1997, s. 128 vd., 165 vd.

242