Page 111 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

rar, potansiyel olarak kontrol edilemez bir değişim endeksi barındı-
rır 226 . Aslında tekrarlanabilirliğin ön koşulu istikrarlı bir kural ve ken-
disiyle özdeş bir anlam değil, tersine anlam düşünselliğinin somut
koşulu ifade zincirinin (Ausdruckskette) tekrarı ya da yeniden sunul-
masıdır. Dolayısıyla, söz edimi teorisi kapsamında geleneksel konuş-
macı niyetleri için de geçerli olan husus, yapısal bir olasılık olarak
standartların değişkene bağlı olarak belirlenimini, kuralların öngörü-
lemeyen dönüşümünü içermesidir. Bu durum pragmatik bir kural (ve-
ya iletişimsel yetkinlik yoluyla gerçeklesen somut iletişimde, tam bir
hakimiyeti engeller 227 .

c) İçkin Normatiflik

Pragmatik kuralların kimliklerine dair eksiklik ve durumdan ba-
ğımsız kullanılabilirliğine dair sorun evrensel pragmatik (Univer-
salpragmatik) düzeyde daha da yoğunlaşmaktadır. Çünkü evrensel
pragmatik, söz edimi teorisine makul söylemin dilbilimsel idealini de
eklemiştir. Austin ve Searle sadece anlamanın ön koşullarını ortaya
çıkarmak isterken, söylem teorisi ayrıca barışçıl (gewaltfreien) bir
durumun ideal koşulunu elde etmek için anlamayı rıza ile eşitlemeye
çalışır 228 . Bu şekilde, uzlaşmacı anlayışın hedefi, pragmatik kurala

226 Ayrıca bkz. Frank, Textauslegung, in: Harth/Gebhardt, Erkenntnis der Litera-
tur, 1982, s. 123 vd., 134 vd.
227 Pragmatiğin taksonomi modelinin eleştirisi hakkında Searle ve Derrida arasın-
daki tartışma için ayrıca bkz. Reiterating the Differences: A Reply to Derrida,
in: Glyph 1, 1977, s. 198 vd.; Derrida, Limited Inc..., in: Glyph 2, 1977, s.
l62H. Bu tartışmanın bir özeti için ayrıca bkz. Frank, Die Entropie der Sprache.
Überlegungen zur Debatte Searle-Derrida, in: Frank, Das Sagbare und das Un-
sagbare, 1980, s. 141 vd. Bu bağlamda Habermas’ın Derrida’ya karşı doğal dili
(Normalsprache) türetilmiş biçimlerden ayırma olanağını savunmak zorunda
hissetmesi de ilginçtir: Habermas, Der philosophische Diskurs der Moderne,
1985, s. 228 vd.
228 Habermas’ın anlayış (Verständnis) ve anlaşma (Einverständnis) denklemi için
ayrıca bkz. Habermas, Theorie des kommunikativen Handelns, Bd. 1, 1987, s.
168 vd., 190 vd., 269, 386 vd., 410 vd. Habermas’ın bu iki noktayı eşitlemesi-

109