Page 253 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

Özellikle dilbilimin temel yaklaşımındaki esas karmaşıklığın ye-
niden keşfini sağlayan öncelikle iki somut problem gündeme gelmiş-
tir. Bu problemlerden biri dil değişimi meselesi olmuştur. Dil ve an-
lam tarihi, bireyin yalnızca konuşma sırasında aktarılan bir kural kü-
mesinin muhafızı olduğu hafıza metaforundan hareketle oluşturula-
maz. Öyleyse sadece istenmeyen olaylar ve dış etkenler, bu konuda bir
değişim yaratabilir. Bu noktada dil açısından içsel bir zorunluluk
mevcut değildir. Konuşmanın, hem eylem öznesi nesnel bir süreç ola-
rak bir programın çözümlemesi şeklinde düşünülemeyeceğini hem de
tam aksine anlamın yerleştirilmesine ve bireyin niyetlerine kolayca
indirgenemeyeceğini gösteren tam olarak bu anlam değişimidir 202 . Dil
değişiminde kural ile kural ihlali, konvansiyon ile niyet iç içe geçmiş
durumdadır, öyle ki bir açıklama, bahsi geçen her iki boyutu da birleş-
tirmelidir. Böylece dil tarihi açısından hafıza metaforunun yetersiz
olduğu ve ikame edilmesi gerektiği aşikardır. Dil değişimi sorunsalı
için daha uygun olan, iletişimsel bir ağ şeklindeki dil imgesidir. Dil
değişimi bireyin hafızasında değil, sosyal olarak bireyler arasındaki
karşılıklı etkileşimde gerçekleşir. Bu değişim, “en azından kısmen

eleştirel yayın henüz mevcut olmadığından, atıfta bulunur. Bu konuya ilişkin
ayrıca bkz. Roggenbruck, de Saussure und Derrida, 1997, s. 13 vd. Bununla bir-
likte Roggenbruck, Englert’in yayın öncesi taslağını diğer dilbilimcilere önce-
den sunduğuna işaret eder. Derrida’nın bu imkana sahip olup olmadığı belli
değildir, bkz. Roggenbruck, s. 15, dn. 3. Ancak klasik yapısalcılığın kural feti-
şizmine dair eleştirisinin Saussure tarafından da destek bulduğu anlaşılmıştır.
Bu konu hakkında ayrıca bkz. de Saussure, Linguistics and Semiology. Notizen
aus dem Nachlaß-Texte, Briefe und Dokumente, Fehr tarafından yayımlanmış-
tır, 1997; Ludwig Jäger, Der saussursche Begriff des Aposème als Grundlagen-
begriff einer hermeneutischen Semiologie, in: Jäger/Stetter (eds.), Akten des
Aachener Saussure-Kolloquiums, 1983, s. 7 vd. Ayrıca Roggenbruck’un daha
önce atıfta bulunulan kapsamlı eserine bkz.
202 Bir örnek olarak “cebir” hukuki terimine ilişkin anlam değişimi sorunu için
ayrıca bkz. Busse, in: Busse (ed.), Diachronie, Semantik und Pragmatik, 1991,
s. 259 vd.; ilkesel anlam değişimi için bkz. Busse, Überlegungen zum Bedeu-
tungswandel, in: Sprache und Literatur, Heft 58/1986, s. 51 vd.; ve Hermanns,
Sprachgeschichte als Mentalitätsgeschichte, in: Gardt/Mattheier/Reichmann
(ed.), Sprachgeschichte des Neuhochdeutschen, 1995, s. 69 vd.

251