Page 196 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

yı mümkün kılan ve gerektiren şeyler bakımından yetersiz kalır. Her
halükârda bu, anlamın normatifliği anlayışında, dilin kullanımına iliş-
kin gerekli varsayımların kati tutarsız sonuçlarla iç içe geçmesinden
başka bir anlama gelmez.

Bu özdeyişin hem akılda kalıcılığı hem de sorunsallığı, anlam teo-
risine ilişkin tüm spekülasyonlardan önce kendini gösterir. Bunlar,
53
iletişimin günlük tecrübe birikimine ilişkindir. Bu duruma her türlü
hayret ve şaşkınlık uyandıran ifadelerde rastlanır. Bir kafa sallama ve
omuz silkme ile başlayan ve kendini böyle aşikâr olarak tuhaf bir şe-
kilde ifade eden kişinin ne söylemek istediği veya ne kastetmiş olabi-
leceği sorusuyla devam eder. Birisi bize gerçekte havanın ne kadar
54
sıcak olduğunu anlatmak için “soğuk” ifadesini kullansa , ya da trafik
ışığının az önce kırmızıya döndüğüne dikkatimizi çekmek için “yeşil!”
55
diye seslense, yahut damadını şen bir “bekâr (erkek)” olarak adlan-
56
dırsa, sözcükleri kendi dilediği şekilde kullanmış olur. Sözcüklerin
ısrarla bu türden bir kullanımı, kişinin kolay bir şekilde anlaşılmaktan
yoksun kalmasına ve aklından şüphe duyulmasına yol açar.
Bütün bunlar, doğrudan, dilin kullanımı ile örtüşmeyen, yanlış bir
şeye gösterilen pratik semantik bir tepkidir. Her kim düşündüğünün
tersini söylerse, kelimelerinin seçiminde hata yapmıştır. Her kim renk-
leri karıştırıyorsa o kişide renklere ilişkin algı da eksiktir. Keza evli
bir adamı tüm ciddiyetiyle bekâr olarak adlandıran birinin de dile ha-

53 Ayrıca bkz. Glüer, Sprache und Regeln. Zur Normativität von Bedeutung,
1999, s. 10 vd.
54 Wittgenstein’ın bu örneği için bkz. Wittgenstein, Philosophische Untersuchun-
gen, 1984, § 510.
55 “Bu yeşildir.” örneğindeki anlamın oluşumu sorununa dair bkz. Glüer, Sprache
und Regeln. Zur Normativität von Bedeutung, 1999, s. 191 vd.
56 Tartışmanın klasik örneği ve gereklilik, normatiflik ve anlam ilişkisi hakkında
bkz. Quine, Zwei Dogmen des Empirismus, in: Quine, Von einem logischen
Standpunkt. Neun logisch-philosophische Essays, 1979, s. 27 vd., özellikle s.
29 vd. Bunun yanı sıra Glüer, a.g.e., s. 206 vd., ayrıca s. 191 vd.

194