Page 189 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

mak gibi bir hataya düşülmemelidir. Bu hata hermeneutik dil teorisin-
de bulunur. Bu teoriye göre, dil kuralları yalnızca bir konuşmacı tara-
25
fından yorumlandıkları takdirde uygulanabilir kurallardır . Böylece
dil kuralları doğrudan kural formülasyonlarıyla eşitlenir; bunlar, anla-
şılmaksızın kullanılamayacak kural metinleridir. Öncellikle Wittgens-
tein, kuralların formüle edilmesiyle bağlantılı olan böyle bir dil anla-
yışının sorunlarını ortaya koymuştur: “Fakat bir kural bana bu noktada
ne yapacağımı nasıl öğretebilir? Her ne yaparsam yapayım, herhangi
26
bir anlam inşası kuralla bağdaştırılabilir” . Böylece Wittgenstein,
anlam kavramının psikolojize edilmesi tehlikesine karşı bir tavır al-
27
mıştır . Wittgenstein, dil kuralları hakkında yaptığı incelemeyle bir-
likte, “bir anlam yaratmayan, ancak kullanımın durumdan duruma
‘kurala uyma’ ve ‘kurala aykırı davranma’ olarak adlandırdığımız
şeyde kendini gösterdiği bir kural anlayışının mevcut olduğunu” orta-
28
ya koymaya çalışır .
Dolayısıyla kurallar, kendilerine uygun olarak yapılan eylemler
29
aracılığıyla karakterize edilir. Bir kurala uymak bir insan faaliyetidir .
Kural kavramı, hata ihtimalini ve dolayısıyla başkaları tarafından eleş-
tirilebilir olma durumunu varsaydığı için, kurala riayet etmek monolo-
jik bir yoruma bağlanamaz. Bir kurala uymak daha ziyade bir kurum,
30
bir teamül veya kısaca bir uygulama olarak görülmelidir . Böylece

25 Frank, Vorwort, in: Das Sagbare und das Unsagbare, 1980, s. 7 vd., 11; Frank,
Die Entropie der Sprache. Überlegungen zur Debatte Searle-Derrida, in: A.g.e.,
s. 141 vd., 169 vd., 170.
26 Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, § 198.
27 Ayrıca bkz. Busse, Normtextauslegung als Regelfeststellung? Zur Rolle von
Wittgensteins Regelbegriff für die juristische Methodenlehre, in: Kel-
ler/Schramm/Weinberger, Philosophie des Rechts, der Politik und der Ge-
sellschaft. Akten des 12. Internationalen Wittgenstein-Symposions 1987, 1988,
s. 207 vd., 208.
28 Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, § 201.
29 Wittgenstein, Bemerkungen über die Grundlagen der Mathematik, 1984, s. 331.
30 Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, § 199.

187